Ας είμαστε ειλικρινείς: καμιά φορά λέμε πράγματα που αλλιώς τα είχαμε στο μυαλό μας και αλλιώς βγαίνουν από το στόμα μας. Αλλά τις περισσότερες φορές δεν είναι οι εμφανώς αγενείς ατάκες που δημιουργούν τριβές. Είναι κάποιες καθημερινές φράσεις από αυτές που φαίνονται αθώες αλλά προσγειώνονται σαν χαστούκι τυλιγμένο σε χαμόγελο.

Αυτές τις φράσεις τις εκστομίζουμε όταν είμαστε κουρασμένοι, εκνευρισμένοι, απροετοίμαστοι ή προσπαθούμε να ελαφρύνουμε μια αμήχανη στιγμή. Αλλά η αίσθηση που αφήνουν μπορεί να κάνει κάποιον να νιώσει ότι δεν τον ακούς, ότι τον απορρίπτεις ή απλώς… ότι δεν περνάει ωραία μαζί σου.

Έτσι, είτε μιλάς με φίλους, συναδέλφους, συντρόφους, αυτές οι μικρές φράσεις σε κάνουν αντιπαθή. Ας τις δούμε μία-μία, μαζί με το τι μπορείς να πεις αντ’ αυτών.

1. «Χωρίς παρεξήγηση, αλλά…»

Η φράση αυτή φαινομενικά δείχνει ευγένεια, στην πράξη όμως φορτώνει το σχόλιο με ένταση: σηματοδοτεί ότι αυτό που ακολουθεί θα τσούξει ή είναι προσβλητικό και ότι προσπαθείς να αποφύγεις την ευθύνη κολλώντας του μια «ετικέτα ευγένειας».

Γιατί δεν αρέσει στους άλλους: Φαίνεται προσποιητό και παθητικά επιθετικό. Αντί να είσαι ευθύς, τυλίγεις την κριτική σε ψευτο-ευγένεια. Βάζεις και τον ακροατή σε δύσκολη θέση: αν πληγωθεί ή προσβληθεί, νιώθει ότι «δεν πρέπει», επειδή τον προειδοποίησες.

Τι να πεις αντ’ αυτού: Παράλειψε τελείως την αποποίηση. Αν θες να δώσεις ανατροφοδότηση ή άποψη, να είσαι απλός και ευγενικός:

• «Έχω διαφορετική άποψη. Να τη μοιραστώ;»
• «Νομίζω αυτό θα δούλευε ακόμα καλύτερα αν…»

2. «Απλώς είμαι ειλικρινής»

Ακούγεται ενάρετο. Η ειλικρίνεια είναι καλή, σωστά; Αλλά η φράση αυτή εμφανίζεται συνήθως αμέσως μετά από κάτι άσκοπα σκληρό: «Αυτό το πουκάμισο δεν σου πάει. Απλώς είμαι ειλικρινής».Μετάφραση: Είπα κάτι κακό και δεν θέλω να υποστώ τις συνέπειες.

Γιατί ξενίζει: Φαίνεται σαν δικαιολογία να βάζεις την ωμότητα πάνω από τη συμπόνια. Υπονοεί ότι η δική σου «αλήθεια» είναι πιο σημαντική από τα συναισθήματα του άλλου.

Τι να πεις αντ’ αυτού: Η ειλικρίνεια δεν χρειάζεται να είναι βάναυση· μπορεί να είναι συνεργατική:

• «Ίσως δεν είναι αυτό που θες να ακούσεις, αλλά νοιάζομαι αρκετά για να είμαι αληθινός. Να το μοιραστώ;»
• «Έτσι το βλέπω εγώ, πες μου αν χάνω κάτι»

3. «Χαλάρωσε!»

Μικρή φράση, μεγάλο φορτίο. Το να λες «χαλάρωσε» στη μέση έντασης είναι σαν να ρίχνεις λάδι στη φωτιά, δεν βοηθά και συνήθως τα κάνει χειρότερα.
Γιατί εκνευρίζει: Ακούγεται συγκαταβατικό. Ακόμη κι αν σκοπός σου είναι να ηρεμήσεις την κατάσταση, μεταφράζεται σε «είσαι δραματικός και δεν σε παίρνω στα σοβαρά». Αυτό ακυρώνει το άλλο άτομο.

Τι να πεις αντ’ αυτού: Δείξε ενσυναίσθηση:

• «Φαίνεται ότι αυτό σε αγχώνει πολύ. Θες να μιλήσουμε;»
• «Καταλαβαίνω ότι αυτό είναι σημαντικό για σένα. Ας το βρούμε μαζί»

4. «Έτσι είμαι εγώ»

Συνήθως βγαίνει όταν σε εγκαλούν για κάτι που δεν θέλεις να αλλάξεις. Αντί να αναλάβεις ευθύνη, κλείνεις τη συζήτηση και τυλίγεις τη συμπεριφορά σου στο κουβερτάκι της «προσωπικότητας».

Γιατί δεν ακούγεται καλά: Δείχνει ότι δεν είσαι ανοιχτός σε εξέλιξη. Λες «ούτε που θα προσπαθήσω». Αυτό εκνευρίζει ειδικά όταν οι πράξεις σου επηρεάζουν τους άλλους.

Τι να πεις αντ’ αυτού: Αναγνώρισε την τάση σου και δείξε ότι θες να βελτιωθείς:

• «Ξέρω ότι το παθαίνω, προσπαθώ να το δουλέψω»
• «Είναι συνήθεια χρόνων, αλλά δουλεύω πάνω της»

5. «Σκέφτεσαι υπερβολικά»

Συχνά λέγεται με καλές προθέσεις, ίσως να φαίνεται σαν συμβουλή. Αλλά σε κάποιον που είναι ήδη μέσα στο μυαλό του, ακούγεται σαν κριτική στον τρόπο που επεξεργάζεται τον κόσμο.

Γιατί είναι εκνευριστικό: Υποτιμά το ότι κάποιοι σκέφτονται πολύ πριν δράσουν — και αυτό δεν είναι απαραίτητα κακό. Τους κάνει να νιώθουν ότι η σκέψη τους είναι βάρος.

Τι να πεις αντ’ αυτού: Προσέφερε περιέργεια αντί για κρίση:

• «Θες βοήθεια να το ξεκαθαρίσουμε ή σε βοηθά περισσότερο απλώς να το πεις;»
• «Είμαι εδώ αν θες να ανταλλάξεις ιδέες»

6. «Εντάξει, δεν έγινε και τίποτα!»

Χρησιμοποιείται συχνά για να παρηγορήσεις κάποιον που είναι στενοχωρημένος. Αλλά αντί να βοηθήσει, συνήθως γυρίζει μπούμερανγκ.
Γιατί ακούγεται υποτιμητικό: Κάτι που φαίνεται μικρό σε σένα μπορεί να είναι τεράστιο για τον άλλον. Λέγοντας «δεν είναι σπουδαίο» τον κάνεις να νιώσει γελοίος ή υπερβολικός.

Τι να πεις αντ’ αυτού: Δείξε ενσυναίσθηση, ακόμη κι αν δεν καταλαβαίνεις πλήρως:

• «Ακούγεται δύσκολο, θες να το συζητήσουμε;»
• «Καταλαβαίνω γιατί θα σε ενοχλούσε»

Το να αφήσεις τον άλλον να νιώσει ότι τον ακούς είναι συχνά πιο παρηγορητικό από το να προσπαθήσεις να υποβαθμίσεις την κατάσταση.