Αν η κορτιζόλη είναι η ορμόνη που κατηγορείται για το άγχος μας, η ινσουλίνη έχει γίνει η ορμόνη που επιπλήττεται για την εξάντλησή μας. Όλοι φαίνεται να έχουν αντίσταση στην ινσουλίνη τώρα, ή τουλάχιστον έτσι πιστεύει το ίντερνετ. Είναι ο λόγος που δεν μπορείτε να χάσετε βάρος, που νυστάζετε μετά το μεσημεριανό και που το δέρμα σας “αντιδρά”.
Στην πραγματικότητα, αυτό που συμβαίνει είναι πιο μηχανικό. Η ινσουλίνη είναι η ορμόνη που βοηθά να μεταφερθεί η γλυκόζη από το αίμα στα κύτταρα για να χρησιμοποιηθεί ως ενέργεια. Όταν αυτή η διαδικασία αρχίζει να δυσλειτουργεί, το πάγκρεας εκκρίνει περισσότερη ινσουλίνη για να αντισταθμίσει.
«Η αντίσταση στην ινσουλίνη εμφανίζεται όταν τα κύτταρα του σώματος, κυρίως οι μύες, το ήπαρ και ο λιπώδης ιστός, δεν ανταποκρίνονται αποτελεσματικά στην ινσουλίνη», λέει ο Dr. David Chandy, Διευθυντής Ενδοκρινολογίας και Διαβητολογίας στο Sir HN Reliance Foundation Hospital.
Οι γιατροί τη διαγιγνώσκουν μέσω γλυκόζης νηστείας, ινσουλίνης νηστείας ή του δείκτη HOMA-IR, αν και συχνά εμφανίζεται πρώτα ως ανεπαίσθητη κόπωση ή λιγούρες πολύ πριν από τις εξετάσεις. Το πρόβλημα χτίζεται μέχρι που τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα αρχίζουν να ανεβαίνουν, και αυτό που ξεκίνησε ως κόπωση γίνεται μετρήσιμο. Για πολλές γυναίκες, εμφανίζεται αρχικά ως επίμονο λίπος στην κοιλιά ή ακανόνιστοι κύκλοι που δεν εξηγούνται από καμία δίαιτα.
Οι αιτίες μπορεί να ακούγονται “συνηθισμένες”, αλλά είναι παντού γύρω μας
«Η μειωμένη φυσική δραστηριότητα, η αυξημένη κατανάλωση επεξεργασμένων και θερμιδογόνων τροφών, ο ακανόνιστος ύπνος και το χρόνιο στρες συμβάλλουν σημαντικά», λέει ο Dr. Chandy.
Προσθέστε ορμονικές καταστάσεις όπως το PCOS ή ανισορροπία του θυρεοειδούς, και έχετε το τέλειο περιβάλλον για να εμφανιστεί η αντίσταση στην ινσουλίνη σε πιο νέες, πιο πολυάσχολες γυναίκες. Δεν είναι μια σπάνια πάθηση, είναι μάλλον αντανάκλαση του τρόπου που ζούμε: υπερφορτωμένοι, αγχωμένοι, με λίγο ύπνο και πάντα κάτι να τσιμπολογάμε ανάμεσα σε τηλεφωνήματα.
Η διαιτολόγος Vinoshini Rengaraj από το Bodycraft Clinic βλέπει την ίδια ιστορία στο πιάτο των ανθρώπων. «Tα γεύματα είναι συχνά πλούσια σε επεξεργασμένους υδατάνθρακες όπως το λευκό ρύζι, τα σνακ με βάση το σιτάρι, τα γλυκά και τα ζαχαρούχα ποτά», λέει. «Όταν καταναλώνονται χωρίς αρκετή πρωτεΐνη, φυτικές ίνες ή υγιή λιπαρά, προκαλούν συχνές εκρήξεις σακχάρου». Η συνήθεια “τσάι και μπισκότο”, προσθέτει, είναι το τέλειο παράδειγμα που διατηρεί τον φαύλο κύκλο.
Η λύση, όπως πάντα, είναι λιγότερο glam από το πρόβλημα
Η Rengaraj προτείνει: «Τακτικά γεύματα με πρωτεΐνη, φυτικές ίνες και υγιή λιπαρά, και ένας σύντομος περίπατος μετά το φαγητό».
Για τους χορτοφάγους, το μυστικό δεν είναι οι στερήσεις αλλά η ισορροπία:
-
ρύζι με λαχανικά
-
γιαούρτι ή πανίρ
-
μια χούφτα ξηρούς καρπούς
-
μια κουταλιά γκι
Ο συνδυασμός οσπρίων με γαλακτοκομικά, βελτιώνει την ποιότητα της πρωτεΐνης και κρατά το αίσθημα κορεσμού για περισσότερη ώρα. Ακόμη και η σειρά που τρώμε έχει σημασία: ξεκινήστε με τα λαχανικά, μετά η πρωτεΐνη και αφήστε τους υδατάνθρακες για το τέλος, αυτό μειώνει την απότομη αύξηση του σακχάρου μετά το γεύμα.
Ο Dr. Chandy εξηγεί ότι το σώμα μπορεί να ανακάμψει πιο γρήγορα απ’ όσο νομίζουμε: «Μια σημαντική βελτίωση μπορεί να φανεί σε 8 έως 12 εβδομάδες, αλλά η ουσιαστική αναστροφή απαιτεί 6 έως 12 μήνες σταθερών αλλαγών». Η άσκηση, ο καλύτερος ύπνος και η διαχείριση άγχους βοηθούν το σώμα να “ακούσει” ξανά το σήμα της ινσουλίνης.
Αυτό που συχνά παραλείπεται: το στρες και ο ύπνος
Το χρόνιο στρες αυξάνει την κορτιζόλη, η οποία με τη σειρά της αυξάνει το σάκχαρο. Ο κακός ύπνος απορρυθμίζει τις ορμόνες της πείνας, κάνοντάς σας να ζητάτε ζάχαρη και επεξεργασμένους υδατάνθρακες. «Ακόμα κι αν η διατροφή σας φαίνεται υγιεινή, τα ακανόνιστα ωράρια μπορούν να τη σαμποτάρουν», λέει η Rengaraj.
Με τον καιρό, αυτό οδηγεί σε χαμηλού βαθμού φλεγμονή, το είδος που θολώνει τα όρια ανάμεσα στο “είμαι κουρασμένος” και “κάτι δεν πάει καλά με την υγεία μου”.
Για όλο τον θόρυβο στο διαδίκτυο, οι λύσεις είναι σχεδόν… βαρετές στην απλότητά τους. Το δύσκολο μέρος δεν είναι να ξέρεις τι πρέπει να κάνεις, αλλά να το κάνεις αρκετά και σταθερά ώστε να έχει αποτέλεσμα.