Ένας καλός βραδινός ύπνος. Τακτική άσκηση. Να κρατάς το μυαλό σου ενεργό με γρίφους ή μαθαίνοντας κάτι καινούργιο. Τι κοινό έχουν όλα αυτά; Είναι εξαιρετικά για τον εγκέφαλο.

Σύμφωνα με επιστημονικές μελέτες, περίπου το 35% των περιπτώσεων άνοιας οφείλονται σε παράγοντες κινδύνου που μπορούν να τροποποιηθούν. Ανάμεσά τους ξεχωρίζουν η υπέρταση, η παχυσαρκία, ο διαβήτης, το κάπνισμα, η σωματική αδράνεια και η κοινωνική απομόνωση. Με λίγα λόγια, μπορεί να μην μπορούμε να αποτρέψουμε εντελώς την άνοια, αλλά έχουμε περισσότερη δύναμη από ό,τι νομίζουμε για να μειώσουμε τον κίνδυνο.

Ένας δυνατός τρόπος να προστατέψεις τον εγκέφαλό σου είναι να ξεκινάς την ημέρα σου με συνήθειες που ενισχύουν τη νοητική σου υγεία. Μια σωστή πρωινή ρουτίνα μπορεί να σε βοηθήσει να μπεις σε τροχιά καλών επιλογών για όλη την υπόλοιπη μέρα. Ωστόσο, υπάρχει μια κοινή πρωινή συνήθεια που κάνουν πολλοί και οι ειδικοί στον τομέα της εγκεφαλικής υγείας προειδοποιούν ότι μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο άνοιας.

Η πρωινή συνήθεια που επηρεάζει αρνητικά τη μνήμη

Αν ανήκεις στο 15% των ανθρώπων που παραλείπουν τακτικά το πρωινό, τότε επιβαρύνεις την εγκεφαλική σου υγεία, τόσο τη βραχυπρόθεσμη όσο και τη μακροπρόθεσμη.

«Η καλύτερη συμβουλή είναι: ποτέ μην παραλείπεις το πρωινό», λέει ο Dr. Gary Wenk, καθηγητής ψυχολογίας και νευροεπιστήμης στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Οχάιο και συγγραφέας του Your Brain on Food. «Ο εγκέφαλος χρειάζεται πολλή γλυκόζη το πρωί, αφού έχεις κοιμηθεί και ονειρευτεί για τόσες ώρες».

Η νευρολόγος Dr. Pamela Youssef συμφωνεί ότι το πρωινό είναι σημαντικό για τη διατήρηση της μνήμης, τόσο της βραχυπρόθεσμης όσο και της μακροπρόθεσμης. «Πολλές μελέτες έχουν εξετάσει τις επιπτώσεις της παράλειψης πρωινού στη γνωστική λειτουργία και τη μνήμη. Αν και δεν έχει αποδειχθεί πλήρως αιτιακή σχέση, οι θεωρίες δείχνουν πως ο εγκέφαλος χρειάζεται “καύσιμα” για να λειτουργήσει. Αν παραλείπεις το πρωινό, αυτό μπορεί να επηρεάσει την ενεργειακή κατανάλωση του εγκεφάλου, προκαλώντας αρνητικές επιπτώσεις στη μνήμη», εξηγεί.

Μάλιστα, μια επιστημονική μελέτη με 264 άτομα ηλικίας 25 έως 45 ετών έδειξε πως όσοι έτρωγαν πρωινό είχαν καλύτερες επιδόσεις σε γνωστικά τεστ σε σχέση με εκείνους που το παρέλειπαν. Αυτό σημαίνει πως αν έχεις μπροστά σου κάτι σημαντικό, ένα θρεπτικό πρωινό μπορεί να σου δώσει το πλεονέκτημα που χρειάζεσαι.

Όσο για τη μακροπρόθεσμη επίδραση, η έρευνα δείχνει ότι η παράλειψη πρωινού συνδέεται με λιγότερο υγιεινές συνήθειες γενικότερα και, όπως σημειώνει η Dr. Youssef, με αυξημένο κίνδυνο άνοιας.

Αν και η ακριβής αιτία για την αρνητική επίδραση στην εγκεφαλική υγεία δεν έχει αποσαφηνιστεί πλήρως, το πιο πιθανό σενάριο είναι απλό: ο εγκέφαλος χρειάζεται θρεπτικά συστατικά για να λειτουργήσει σωστά. Ό,τι ισχύει για το σώμα, ισχύει και για το μυαλό.

Τι να τρως το πρωί για καλή μνήμη

Και οι δύο ειδικοί συμφωνούν πως δεν αρκεί απλά να τρως πρωινό, μετράει και το τι τρως. Η Dr. Youssef συνιστά να ακολουθείς τη Μεσογειακή ή τη δίαιτα DASH. Και οι δύο δίνουν έμφαση σε φρούτα, λαχανικά, προϊόντα ολικής άλεσης, φυτικές πρωτεΐνες, ψάρια και υγιεινά λιπαρά (όπως το ελαιόλαδο), ενώ περιορίζουν το κόκκινο κρέας και τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα.

Η επιστήμη έχει αποδείξει ότι τόσο η Μεσογειακή όσο και η DASH δίαιτα, όταν ακολουθούνται μακροπρόθεσμα, συνδέονται με μειωμένο κίνδυνο άνοιας. Μάλιστα, ο συνδυασμός τους, γνωστός ως MIND diet, έχει επίσης θετικά αποτελέσματα στην πρόληψη γνωστικής εξασθένησης.

Ο Dr. Wenk τονίζει επίσης τη διαφορά ανάμεσα σε τροφές που επηρεάζουν άμεσα τη γνωστική απόδοση και σε εκείνες που ωφελούν μακροπρόθεσμα τη μνήμη. «Υπάρχουν τα "γρήγορα" τρόφιμα, όπως η καφεΐνη, η ζάχαρη ή η σοκολάτα, που μπορεί να ενισχύσουν την απόδοση, αλλά δεν μας κάνουν εξυπνότερους. Είναι άλλο πράγμα η ενίσχυση της απόδοσης και άλλο η μακροχρόνια εγκεφαλική υγεία», εξηγεί. Τα βιταμινούχα τρόφιμα και τα θρεπτικά συστατικά χρειάζονται χρόνο για να δείξουν αποτελέσματα.

«Οι περισσότερες τροφές έχουν επίδραση σε βάθος χρόνου. Μπορεί να περάσουν μήνες ή και χρόνια για να δεις το αποτέλεσμα μιας υγιεινής, ή μη, διατροφής στη νοητική σου υγεία», λέει χαρακτηριστικά.

Με άλλα λόγια, ένα θρεπτικό πρωινό κάθε μέρα μπορεί να γίνει η βάση για καλή γνωστική λειτουργία και ισχυρή μνήμη. Τι καλύτερο από το να ξεκινάς τη μέρα με μια συνήθεια που έχει αποδεδειγμένα οφέλη για τον εγκέφαλό σου;