Το να βρεις τον σωστό ψυχολόγο ή ψυχίατρο δεν είναι πάντα εύκολη υπόθεση. Κάποιοι μπορεί να μην δέχονται την ασφάλειά σου, υπάρχουν μακριές λίστες αναμονής που σημαίνουν ότι μπορεί να μην καταφέρεις να κλείσεις ραντεβού για εβδομάδες ή και μήνες.
Έτσι, όταν τελικά βρεις έναν επαγγελματία υγείας που θεωρείς καλό, είναι απόλυτα κατανοητό να μην θέλεις να τον αφήσεις.
Ωστόσο, αυτό που είναι πιο σημαντικό από το να έχεις απλώς έναν ψυχίατρο, είναι να έχεις τον σωστό.
Αν δεν είναι πρόθυμος ή ικανός να συνεργαστεί μαζί σου για να επιλύσει αυτά τα ζητήματα, ίσως υπάρχει κάποιος άλλος επαγγελματίας που μπορεί να σε βοηθήσει καλύτερα.
Ποια είναι τα σημάδια ότι πρέπει να αλλάξεις επαγγελματία;
Σημάδι #1: Δεν αλλάζει τίποτα
Όταν συνεργάζεσαι με ψυχίατρο, είτε τα συμπτώματά σου πρέπει να αλλάζουν, είτε η φαρμακευτική σου αγωγή. Αν εξακολουθείς να εμφανίζεις συμπτώματα αλλά ο ψυχίατρός σου δεν προσπαθεί να βρει τη σωστή αγωγή για να τα ανακουφίσει, ίσως είναι ώρα να προχωρήσεις αλλού.
Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό αν ο ψυχίατρος σου λέει ότι “έτσι θα είναι πάντα”, ότι αυτή είναι η καλύτερη κατάσταση στην οποία μπορείς να βρεθείς.
Αν λοιπόν εξακολουθείς να έχεις συμπτώματα αλλά ο ψυχίατρός σου δεν συνεργάζεται μαζί σου για να τα αντιμετωπίσει, ψάξε για κάποιον νέο.
Σημάδι #2: Ο ψυχίατρός σου επικεντρώνεται σε λάθος πράγματα
Κάποτε συνεργάστηκα με ψυχίατρο που τον απασχολούσε περισσότερο το βάρος που είχα πάρει παρά το πώς με επηρέαζε η φαρμακευτική αγωγή. Κάθε συνεδρία ξεκινούσε με τη φράση: «Ουάου, έχεις πάρει κι άλλο βάρος!».
Όχι μόνο με έκανε να νιώθω άσχημα για τον εαυτό μου, αλλά δεν μου προσέφερε τίποτα σε ψυχιατρικό επίπεδο. Εστιάζαμε σε μια παρενέργεια του φαρμάκου, αλλά όχι στη λειτουργία του φαρμάκου ως προς τα συμπτώματα. Και το πιο περίεργο; Παρόλο που αναγνώριζε αυτή την παρενέργεια, δεν σκεφτόταν καν να αλλάξει το φάρμακο.
Κι αυτό μας οδηγεί στο επόμενο σημάδι...
Σημάδι #3: Ο ψυχίατρός σου δεν παίρνει σοβαρά τις παρενέργειες
Τα ψυχιατρικά φάρμακα μπορεί να προκαλέσουν πολλές παρενέργειες, από ελαφρώς ενοχλητικές μέχρι πραγματικά αφόρητες.
Αν έχεις παρενέργειες που σε κάνουν να νιώθεις άσχημα, έχεις κάθε δικαίωμα να ζητήσεις αλλαγή φαρμάκου και ο ψυχίατρός σου πρέπει να σεβαστεί αυτή την απόφαση.
Αν όχι, δηλαδή αν προσπαθεί να σε πείσει ότι «δεν είναι και τόσο κακό» ή ότι «τίποτα άλλο δεν θα λειτουργήσει», χωρίς να δοκιμάσει κάτι άλλο, τότε ίσως χρειάζεται να βρεις κάποιον άλλο.
Σημάδι #4: Το μόνο που συζητάτε είναι η φαρμακευτική αγωγή
Για να κατανοήσει πλήρως την ψυχική σου κατάσταση, ο ψυχίατρος δεν πρέπει να επικεντρώνεται μόνο στα φάρμακα. Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που επηρεάζουν την ψυχική υγεία: κοινωνικές σχέσεις, το σπίτι σου, οι σχέσεις σου, η οικογένεια, η δουλειά, ακόμη και ο καιρός ή η εποχή.
Αν ο ψυχίατρός σου ποτέ δεν σε ρωτάει τι συμβαίνει στη ζωή σου, τότε δεν μπορεί να καταλάβει την πλήρη εικόνα των συμπτωμάτων σου.
Αν και δεν είναι απαραίτητο το κάθε ραντεβού να μοιάζει με συνεδρία ψυχοθεραπείας (αν και αυτό θα ήταν ιδανικό), ο ψυχίατρός σου πρέπει να δείχνει ενδιαφέρον για το τι άλλο μπορεί να σε επηρεάζει.
Αν δεν το κάνει, ίσως είναι ώρα να βρεις άλλον επαγγελματία.
Σημάδι #5: Ο ψυχίατρος σού ζητά ή σου λέει να κάνεις κάτι που σε κάνει να νιώθεις άβολα
Υπάρχει λεπτή γραμμή ανάμεσα στην πίεση και την ανηθικότητα. Αν ο ψυχίατρος σου προτείνει ή απαιτεί κάτι που σε κάνει να νιώθεις άσχημα, άκουσε το ένστικτό σου. Μερικά παραδείγματα:
• Ο ψυχίατρος επιμένει να πάρεις φάρμακο που του έχει προσφέρει κάποιο οικονομικό ή άλλο όφελος (π.χ. «δωρεάν δείγματα» — πρόσεξε το).
• Ο ψυχίατρος σου ζητάει να του γράψεις θετική κριτική στο διαδίκτυο. Αυτό είναι ξεκάθαρα ανήθικο.
Ο ψυχίατρός σου δεν πρέπει ποτέ να σε κάνει να νιώθεις άσχημα, και δεν του χρωστάς τίποτα, εργάζεται για σένα. Αν κάτι σε κάνει να νιώθεις περίεργα, δεν χρειάζεται να μείνεις.
Σημάδι #6: Ο ψυχίατρός σου σε κάνει να νιώθεις άσχημα με τον εαυτό σου
Όποιος κι αν είσαι, και ό,τι ψυχικά προβλήματα κι αν αντιμετωπίζεις, ο ψυχίατρος σου πρέπει να σε σέβεται. Μπορεί να φαίνεται αυτονόητο, αλλά κανένας ψυχίατρος δεν πρέπει να σε υποτιμά, να σε προσβάλλει ή να σε κάνει να νιώθεις «λιγότερος».
Είσαι άνθρωπος που ζητά βοήθεια, όπως κάποιος που επισκέπτεται γιατρό για ένα σωματικό πρόβλημα, και πρέπει να αντιμετωπίζεσαι αναλόγως.
Ένα παράδειγμα: Ένας ψυχίατρος λέει σε μια ασθενή του: «Φαντάσου τι θα μπορούσες να κάνεις αν δεν ήσουν τόσο άρρωστη». Αυτό μπορεί να κάνει την ασθενή να νιώσει χαμένη υπόθεση.
Ο ψυχίατρός σου πρέπει να είναι ανοιχτός σε ανατροφοδότηση και να θέλει να βελτιώσει τη συνεργασία σας. Το να μιλάς για τέτοια ζητήματα μπορεί να σε ενδυναμώσει, ειδικά αν φέρει αλλαγή. Αν όμως αγνοεί τις ανησυχίες σου, αυτό είναι πολύ κακό σημάδι.
Δεν χρειάζεται να έχεις βιώσει και τα έξι σημάδια για να αλλάξεις ψυχίατρο, αρκεί και ένα. Θυμήσου ότι πληρώνεις τον ψυχίατρο για να σου προσφέρει υπηρεσία. Αν αυτή η υπηρεσία δεν σε βοηθά, έχεις κάθε δικαίωμα να ψάξεις αλλού.