Το νευρικό μας σύστημα λειτουργεί σαν ενσωματωμένος συναγερμός του σώματος: σχεδιασμένο να ενεργοποιείται σε περίπτωση κινδύνου, αλλά στη σύγχρονη ζωή σπάνια απενεργοποιείται. Με τον θόρυβο της πόλης, τα ατελείωτα scroll τη νύχτα και τη διαρκή δόση στρες, πολλοί από εμάς παραμένουμε σε κατάσταση «fight or flight» πολύ περισσότερο από ό,τι χρειάζεται. Όταν η διατροφή σου φουντώνει το νευρικό σύστημα, γίνεται δύσκολο να νιώσεις ασφάλεια και να ρυθμίσεις τα συναισθήματά σου. Μια λύση; Τι βάζεις στο πιάτο σου, συγκεκριμένα, τροφές που βοηθούν στη ρύθμιση της λειτουργίας του νευρικού συστήματος.
Η σχέση νευρικού συστήματος και διατροφής
Η υγεία της μικροχλωρίδας του εντέρου, τα τρισεκατομμύρια μικροοργανισμών που ζουν στο έντερο, συνδέεται άμεσα με την υγεία του κεντρικού νευρικού συστήματος μέσω του λεγόμενου άξονα εντέρου–εγκεφάλου. Όταν αυτή η ισορροπία διαταράσσεται και τα επιβλαβή βακτήρια υπερτερούν των ωφέλιμων, μπορεί να προκληθεί δυσβίωση: μια κατάσταση που αυξάνει τον κίνδυνο φλεγμονής και διαταραχής του νευρικού συστήματος.
Ένα από τα αποτελέσματα είναι το «διαρρέον έντερο» (leaky gut), όπου η επένδυση του εντέρου αδυνατίζει και επιτρέπει σε τοξίνες και σωματίδια τροφής να εισέλθουν στην κυκλοφορία του αίματος. Το στρες, η επεξεργασμένη ζάχαρη, το αλκοόλ, η κακή διατροφή και ορισμένα φάρμακα συμβάλλουν όλα σε αυτό. Η λύση κρύβεται στις ολόκληρες, θρεπτικές τροφές που υποστηρίζουν, αντί να φουντώνουν, το έντερο, βοηθώντας την επαναφορά της μικροβιακής ισορροπίας και τη σταθερότητα του νευρικού συστήματος.
Τροφές που ρυθμίζουν το νευρικό σύστημα
1. Ολόκληρες τροφές
Όταν τρως ανεπεξέργαστες ή ελάχιστα επεξεργασμένες τροφές, μειώνεις την πρόσληψη προϊόντων που φουντώνουν το νευρικό σύστημα. Αντικατάστησε τα συσκευασμένα σνακ και τα ultra-processed γεύματα με υλικά όσο πιο κοντά στην φυσική τους κατάσταση γίνεται. Ολικής άλεσης δημητριακά, όσπρια, φρέσκα φρούτα και λαχανικά σταθεροποιούν το σάκχαρο, υποστηρίζουν την πέψη και δίνουν στο νευρικό σου σύστημα μια πιο ήρεμη βάση.
2. Τροφές πλούσιες σε βιταμίνες του συμπλέγματος B
Η βιταμίνη B12 και το φολικό οξύ είναι απαραίτητα για την ενδυνάμωση του νευρικού συστήματος και την πρόληψη διαταραχών διάθεσης όπως άγχος και κατάθλιψη. Η B12 βρίσκεται κυρίως σε ζωικά προϊόντα όπως κρέας, αυγά και γαλακτοκομικά. Για χορτοφάγους ή vegan, τα εμπλουτισμένα τρόφιμα ή τα συμπληρώματα είναι σημαντικά. Η έλλειψη τους δεν εμφανίζεται μόνο ως κούραση, αλλά επηρεάζει άμεσα διάθεση, συγκέντρωση και αντοχή του νευρικού συστήματος.
3. Τροφές πλούσιες σε ωμέγα-3 λιπαρά
Τα EPA και DHA, τα θαλάσσια ωμέγα-3 που βρίσκονται σε λιπαρά ψάρια, είναι απαραίτητα για την υγεία του εγκεφάλου και του νευρικού συστήματος. Σπόροι λιναριού, καρύδια και σπόροι chia περιέχουν φυτικά ωμέγα-3, αλλά τα θαλάσσια είναι πιο αποτελεσματικά. Σολομός, σαρδέλες, σκουμπρί, τόνος, μύδια και στρείδια είναι από τις πλουσιότερες πηγές. Για όσους δεν τρώνε ψάρι, τα συμπληρώματα από φύκια είναι μια φυτική εναλλακτική.
4. Τροφές πλούσιες σε βιταμίνη D
Η βιταμίνη D δεν προστατεύει μόνο τα οστά· βοηθά στη ρύθμιση της διάθεσης, του νευρικού συστήματος και του κύκλου ύπνου-αφύπνισης. Τα επίπεδα της συχνά είναι χαμηλά, ακόμα και σε ηλιόλουστες χώρες, λόγω ρύπανσης, πολύωρης παραμονής σε εσωτερικούς χώρους και μειωμένης σύνθεσης στο δέρμα. Ενσωμάτωσε στο πιάτο σου λιπαρά ψάρια, κρόκους αυγών, μανιτάρια και εμπλουτισμένα τρόφιμα όπως γάλα ή μίγματα αλεύρων.
5. Αντιοξειδωτικά φυτικά τρόφιμα
Φρούτα, λαχανικά, αποξηραμένα φρούτα και κάθε άλλη τροφή πλούσια σε αντιοξειδωτικά προσφέρουν ενέργεια και προστατεύουν το νευρικό σύστημα. Οι πολύχρωμες τροφές, από μούρα και εσπεριδοειδή μέχρι φυλλώδη λαχανικά και ξηρούς καρπούς, περιέχουν πολυφαινόλες και φλαβονοειδή που καταπολεμούν το οξειδωτικό στρες. Στην πράξη, σημαίνει λιγότερη φλεγμονή και μεγαλύτερη προστασία για τους νευρώνες που επηρεάζουν διάθεση και συγκέντρωση.
