Πόσες φορές έχεις πιάσει τον εαυτό σου να λέει “είμαι άχρηστη”, “τίποτα δεν μου πάει καλά”, “δεν θα τα καταφέρω”; Ίσως χωρίς να το συνειδητοποιείς, αυτές οι φράσεις επαναλαμβάνονται μέσα στο μυαλό σου καθημερινά, σαν ένας εσωτερικός ψίθυρος που σε ακολουθεί παντού.
Και το εντυπωσιακό είναι ότι -όπως δείχνει η επιστήμη- αυτές οι λέξεις δεν είναι απλώς σκέψεις. Είναι εντολές προς τον εγκέφαλό σου.
Η επιστημονική κοινότητα τα τελευταία χρόνια ασχολείται όλο και περισσότερο με τη ψυχονευροανοσολογία, έναν κλάδο που συνδέει το πώς σκεφτόμαστε και αισθανόμαστε με τη λειτουργία του νευρικού, του ανοσοποιητικού και του ενδοκρινικού μας συστήματος. Με απλά λόγια: ό,τι λες και ό,τι πιστεύεις για τον εαυτό σου επηρεάζει πραγματικά τη χημεία του σώματός σου.
Όταν λες «είμαι χάλια», ο εγκέφαλος αντιδρά σαν να είσαι όντως σε κατάσταση κρίσης. Όταν λες «το ’χω», «είμαι δυνατός», «θα τα καταφέρω», ενεργοποιεί ένα εντελώς διαφορετικό σύνολο νευροχημικών αντιδράσεων.
Δεν είναι μαγεία, είναι βιολογία. Οι λέξεις που χρησιμοποιείς μπορούν να αλλάξουν την παραγωγή ορμονών, να ενισχύσουν ή να αποδυναμώσουν το ανοσοποιητικό σου, ακόμα και να επηρεάσουν τον τρόπο που εκφράζονται ορισμένα γονίδια.
Μπορεί να μην αλλάζεις το DNA σου με την έννοια της “γενετικής τροποποίησης”, αλλά επηρεάζεις τον τρόπο που αυτό “λειτουργεί”. Η γλώσσα σου, οι σκέψεις σου, το πώς μιλάς στον εαυτό σου είναι, στην ουσία, σήματα που το σώμα σου μεταφράζει σε φυσιολογικές αντιδράσεις.
Η γλώσσα ως “εντολή” στον εγκέφαλο
Ο εγκέφαλός μας δεν ξεχωρίζει πάντα το πραγματικό από το φανταστικό. Αν επαναλαμβάνεις συχνά ότι “δεν μπορώ” ή “είμαι κουρασμένη”, ο εγκέφαλος δέχεται αυτές τις λέξεις σαν δεδομένα και προσαρμόζει τη χημεία σου ανάλογα: αυξάνει τις ορμόνες του στρες (κορτιζόλη, αδρεναλίνη) και μειώνει την παραγωγή των “ορμονών της ευτυχίας” (σεροτονίνη, ντοπαμίνη, ενδορφίνες).
Αντίθετα, όταν επιλέγεις πιο ήπιες, θετικές ή ενδυναμωτικές εκφράσεις — όπως “θα το προσπαθήσω”, “είμαι ήρεμη”, “είμαι ασφαλής”, ο εγκέφαλος ενεργοποιεί την κατάσταση ηρεμίας, ίασης και αποκατάστασης.
Photo by omid armin on Unsplash
Οι λέξεις που αγγίζουν το DNA
Σύμφωνα με μελέτες, ο τρόπος που σκεφτόμαστε και μιλάμε μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο που εκφράζονται ορισμένα γονίδια. Αυτό σημαίνει ότι, χωρίς να αλλάζουμε τη δομή του DNA, μπορούμε να “ενεργοποιούμε” ή να “σιωπούμε” γονίδια που σχετίζονται με τη φλεγμονή, το στρες ή τη ρύθμιση του ανοσοποιητικού μας.
Οι θετικές σκέψεις, η ενσυναίσθηση και η ηρεμία φαίνεται να συνδέονται με υγιέστερα μοτίβα γονιδιακής έκφρασης, ενώ το χρόνιο στρες και η αρνητική γλώσσα ενεργοποιούν μηχανισμούς που αποδυναμώνουν το σώμα.
Με απλά λόγια: η γλώσσα που χρησιμοποιείς μπορεί να “επικοινωνήσει” με τα κύτταρά σου.
Photo by Viktor Forgacs on Unsplash
Οι “μικρές” λέξεις που αλλάζουν πολλά
Δοκίμασε να αλλάξεις κάποιες φράσεις που λες συχνά:
Αντί για «είμαι χάλια» πες «σήμερα δεν είμαι στα καλύτερά μου, αλλά θα περάσει».
Αντί για «δεν μπορώ» πες «θα το προσπαθήσω».
Αντί για «είμαι άχρηστη» πες «είμαι ακόμα στη διαδικασία να μάθω».
Αντί για «φοβάμαι» πες «νιώθω φόβο, αλλά θα προχωρήσω».
Αυτές οι αλλαγές δεν είναι “θετικές ατάκες”. Είναι νέα σήματα προς τον εγκέφαλο. Και όσο πιο συχνά τα επαναλαμβάνεις, τόσο περισσότερο ο εγκέφαλος θα αρχίσει να “πιστεύει” αυτό που του λες.
Η δύναμη της εσωτερικής φωνής
Η φωνή που ακούς περισσότερο στη ζωή σου είναι η δική σου. Αν είναι συνεχώς γεμάτη αυστηρότητα, φόβο και αρνητισμό, θα ζεις σε έναν εσωτερικό κόσμο στρες. Αν αρχίσεις να της μιλάς με ευγένεια, συμπόνια και πίστη, θα δημιουργήσεις ένα περιβάλλον εσωτερικής ηρεμίας που θα αντανακλάται και στο σώμα σου.
Η αυτο-ομιλία σου δεν είναι απλώς ψυχολογικό θέμα, είναι νευρολογικό και ορμονικό. Κάθε λέξη που λες παράγει αντίδραση, και κάθε αντίδραση παράγει χημεία.
Photo by Allef Vinicius on Unsplash
Πώς να αρχίσεις να αλλάζεις τη γλώσσα του εαυτού σου
Παρατήρησε τον εσωτερικό σου διάλογο. Συνειδητοποίησε πώς μιλάς στον εαυτό σου όταν κάνεις λάθος ή όταν αγχώνεσαι.
Αντικατάστησε τις “βαριές” λέξεις. Αντί για απόλυτες, χρησιμοποίησε φράσεις με ελαφρύτερη ενέργεια.
Χρησιμοποίησε δηλώσεις ενδυνάμωσης. «Αξίζω», «είμαι ικανή», «είμαι ασφαλής». Δεν είναι υπερβολή, ή τρέλα των θετικών life coaches, είναι νέες εντολές προς τον εγκέφαλο.
Να είσαι υπομονετική. Όπως το σώμα δεν αλλάζει σε μια μέρα, έτσι κι ο τρόπος που σκέφτεσαι χρειάζεται χρόνο.
Το σώμα, ο εγκέφαλος και η ψυχή σου συνεργάζονται συνεχώς. Κάθε φράση, κάθε σκέψη, κάθε λέξη που λες στον εαυτό σου είναι ένα μήνυμα που μεταφράζεται σε ορμόνες, αντιδράσεις, συναίσθημα.
Οι λέξεις σου μπορούν να σε φθείρουν ή να σε θεραπεύσουν. Και αν πράγματι έχουν τη δύναμη να επηρεάσουν -έστω και λίγο- το DNA σου, τότε σίγουρα έχουν τη δύναμη να αλλάξουν ολόκληρη την ποιότητα της ζωής σου.
Διαβάστε ακόμα
Οι απλές στιγμές που αποδεικνύουν πως η ζωή είναι πιο απλή από όσο φαίνεται
