Γνωρίζαμε ήδη το FOMO (το περίφημο «fear of missing out»), τον φόβο ότι θα χάσουμε κάτι σημαντικό: μια έξοδο, ένα γεγονός ή μια τάση που συζητιέται παντού. Αλλά ένα άλλο ακρωνύμιο, πιο προσωπικό και σαφώς πιο ύπουλο, κάνει την εμφάνισή του στις συζητήσεις γύρω από την υγεία: FOFO, από το «fear of finding out», δηλαδή ο φόβος της ανακάλυψης μιας κακής είδησης. Αυτή η μορφή αποφυγής, σύμφωνα με άρθρο του Time, εξηγεί γιατί τόσοι άνθρωποι εξακολουθούν να αναβάλλουν μαστογραφίες, τεστ Παπανικολάου, αιματολογικές εξετάσεις ή δερματολογικούς ελέγχους.
«FOFO» ή όταν η αποφυγή παρουσιάζεται ως ψευδο-προστασία
Το «FOFO» (ο φόβος ότι μπορεί να υπάρχει κάποιο πρόβλημα υγείας) δεν αποτελεί διάγνωση, αλλά για τους ειδικούς είναι απολύτως υπαρκτό. Ο ψυχολόγος Steven Taylor εξήγησε στο αμερικανικό μέσο ότι πρόκειται για «ένα φαινόμενο πολύ γνωστό σε όσους ασχολούνται με αγχώδεις διαταραχές σχετικές με την υγεία». Σύμφωνα με τον ίδιο, ακόμη και άτομα χωρίς αγχώδεις διαταραχές μπορούν να το βιώσουν: «Μερικές φορές εμφανίζεται μεμονωμένα, π.χ. ένας φόβος για μια συγκεκριμένη εξέταση, άλλες φορές είναι μέρος ενός ευρύτερου μηχανισμού αντιμετώπισης».
Η τάση αυτή φαίνεται να ενισχύεται, καθώς μια αμερικανική έρευνα που επικαλείται το περιοδικό δείχνει ότι τρεις στους πέντε ενήλικες αποφεύγουν τις προτεινόμενες εξετάσεις, συχνά από φόβο για ένα ενοχλητικό αποτέλεσμα ή μια δυσάρεστη κατάσταση. Άλλη έρευνα καταγράφει ότι μόνο το 51% των ενηλίκων πραγματοποίησε έναν τακτικό έλεγχο ή προληπτική εξέταση το 2025, παρουσιάζοντας μείωση 10% μέσα σε έναν χρόνο.
Photo by Marina Vitale on Unsplash
Από πού προέρχεται αυτός ο φόβος του «να μάθω»;
Όπως συχνά συμβαίνει, όλα ξεκινούν από το άγχος. «Είναι μια προσπάθεια να ελέγξουμε μια αβέβαιη κατάσταση», εξηγεί η ψυχολόγος Lynn Bufka στο Time. Είναι μια κλασική αντίδραση: να απομακρυνθούμε από αυτό που μας τρομάζει ώστε να μειώσουμε την άμεση ένταση.
Το «FOFO» μπορεί επίσης να ενισχυθεί από:
-
μια κακή προηγούμενη εμπειρία με το σύστημα υγείας
-
τον φόβο μιας διάγνωσης που συνδέεται με ντροπή (όπως ένα ΣΜΝ)
-
την ιατροφοβία (φόβος για τους γιατρούς)
-
ή απλώς το άγχος για μια πιθανή θεραπεία
Photo by Jaqueline Fritz on Unsplash
Πώς σπάμε τον κύκλο του «FOFO»;
Ευτυχώς, αυτός ο φόβος μπορεί να ξεπεραστεί. Το πρώτο βήμα είναι να ζυγίσουμε τα οφέλη του προσυμπτωματικού ελέγχου σε σχέση με τους κινδύνους της αποφυγής. Για παράδειγμα: γιατί αυτή η συγκεκριμένη εξέταση σε παραλύει; Η ψυχολόγος στη συνέχεια προτείνει να αναρωτηθούμε: τι θα συμβεί αν συνεχίσω να την αποφεύγω; Πώς θα νιώθω σε έναν χρόνο;
Αυτές οι ερωτήσεις μάς βοηθούν να επανασυνδέσουμε τις αποφάσεις μας με τις αξίες μας και μας υπενθυμίζουν ότι το να φροντίζουμε τον εαυτό μας είναι, πάνω απ’ όλα, μια πράξη θάρρους.
Διαβάστε ακόμα
Νιώθεις ότι δεν χωράς και δεν ταιριάζεις πουθενά; Τι λένε οι ψυχολόγοι για αυτό;
