Αν οι υπερβολικά πολύπλοκες ρουτίνες περιποίησης προσώπου ήταν δείπνο, η ρετινόλη θα ήταν ο καλεσμένος που φέρνει και το γλυκό και ανανέωση κυττάρων. Θεωρείται το «χρυσό στάνταρ» στην αντιγήρανση και έχει κερδίσει την εμπιστοσύνη δερματολόγων και skincare fans χάρη στην ικανότητά της να λειαίνει λεπτές γραμμές, να ενισχύει την παραγωγή κολλαγόνου και να χαρίζει λάμψη.

Αλλά με τη δύναμή της έρχεται και αρκετή σύγχυση , ειδικά όταν οι όροι «ρετινόλη» και «ρετινοειδή» χρησιμοποιούνται εναλλακτικά. Τι σημαίνουν πραγματικά; Πότε είναι η σωστή στιγμή να ξεκινήσεις; Και πώς αποφεύγεις το να… κάψεις το δέρμα σου;

Τι είναι η ρετινόλη;

Η ρετινόλη είναι παράγωγο της βιταμίνης Α που επιταχύνει την ανανέωση των κυττάρων του δέρματος, βοηθώντας στον καθαρισμό των πόρων, την εξομάλυνση της υφής και την απάλυνση των σημαδιών γήρανσης. Είναι το δραστικό συστατικό που θα βρεις στα περισσότερα προϊόντα αντιγήρανσης χωρίς ιατρική συνταγή ισχυρό αλλά (σχετικά) ήπιο.

Η ρετινόλη μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τους περισσότερους, αρκεί να επιλεγεί η σωστή φόρμουλα. Είτε πρόκειται για τζελ, κρέμα ή serum, ο τρόπος που απορροφάται έχει σημασία, ειδικά αν θες να αποφύγεις ερεθισμούς ή να προστατεύσεις τον επιδερμιδικό φραγμό σου.

Ρετινόλη vs Ρετινοειδή — ποια η διαφορά;

Αν μπερδεύεσαι ανάμεσα στους δύο όρους, σκέψου τα ρετινοειδή σαν μια «ομπρέλα» στην οποία υπάγονται διάφορες μορφές. Η ρετινόλη είναι μέσης ισχύος, ενώ πιο ισχυρές ουσίες όπως η τρετινοΐνη ή η αδαπαλένη (adapalene) απαιτούν ιατρική συνταγή και χρησιμοποιούνται για πιο σοβαρές καταστάσεις, όπως η κυστική ακμή.

Τα ρετινοειδή όπως η τρετινοΐνη έχουν πιο άμεση δράση στην παραγωγή κολλαγόνου και συνήθως συνταγογραφούνται. Η ρετινόλη όμως είναι πιο ήπια και κατάλληλη για όσους ξεκινούν τώρα.

Πότε πρέπει να ξεκινήσεις;

Η ιδανική ηλικία για να εντάξεις τη ρετινόλη στη ρουτίνα σου για πρόληψη της γήρανσης είναι γύρω στα 25. Σε αυτή την ηλικία αρχίζει να μειώνεται η φυσική παραγωγή κολλαγόνου και η ελαστικότητα της επιδερμίδας. Η χαμηλή δόση ρετινόλης μπορεί να σε βάλει ομαλά σε ένα πιο μακροπρόθεσμο πλάνο φροντίδας.

Στα 30s και 40s, μπορείς να περάσεις σε πιο δυνατές συγκεντρώσεις ή δραστικά ρετινοειδή, αλλά ο βασικός κανόνας είναι πάντα ο ίδιος: ξεκίνα χαμηλά, πήγαινε αργά. Αν δεις ξεφλούδισμα, κάψιμο ή έντονη ευαισθησία; Είναι σημάδι ότι πρέπει να σταματήσεις προσωρινά και να προσαρμόσεις τη χρήση.

Τι ποσοστό είναι καλό για αρχάριους;

Μελέτες έχουν δείξει οτι συνήθεις συγκεντρώσεις είναι από 0.25% έως 0.5%. Μπορεί να φαίνεται μικρό, αλλά για ένα δέρμα που δεν έχει συνηθίσει τα ρετινοειδή, είναι υπεραρκετό για να ξεκινήσει η αλλαγή.

Αν ξεκινήσεις κατευθείαν με 1%, υπάρχει κίνδυνος να βλάψεις τον επιδερμιδικό φραγμό, σύμφωνα με ειδικούς. Ξεκίνα με χαμηλή συγκέντρωση 2–3 φορές την εβδομάδα και αύξησε σταδιακά όσο προσαρμόζεται το δέρμα σου. Χρήσιμη τεχνική είναι να «κλειδώσεις» τη ρετινόλη με στρώματα ενυδάτωσης, όπως υαλουρονικό οξύ ή πεπτίδια. Και όχι, το «όσο πιο δυνατό, τόσο το καλύτερο» δεν ισχύει, οι αλλαγές στο δέρμα χρειάζονται χρόνο.

Τι να ΜΗ συνδυάσεις με ρετινόλη

Μην τη χρησιμοποιείς μαζί με οξέα απολέπισης (AHA, BHA), βιταμίνη C ή άλλα δραστικά συστατικά, προκαλούν ερεθισμό. Προτίμησε να τη συνδυάσεις με ενισχυτικά του φραγμού όπως κεραμίδια, νιασιναμίδη και ενυδατικούς παράγοντες (π.χ. υαλουρονικό οξύ).

Και φυσικά, αντηλιακό. ΚΑΘΕ ΜΕΡΑ. Η ρετινόλη κάνει το δέρμα πιο ευαίσθητο στον ήλιο, οπότε χωρίς αντηλιακή προστασία μπορείς να αναιρέσεις όλα τα οφέλη, ή και να προκαλέσεις σοβαρότερες βλάβες.

Ποιος δεν πρέπει να τη χρησιμοποιεί;

Αν είσαι έγκυος, θηλάζεις ή έχεις ορισμένους τύπους υπερμελάγχρωσης (π.χ. μελάσμα), καλό είναι να την αποφύγεις. Η φροντίδα του δέρματος πρέπει να είναι εξατομικευμένη. Το ότι κάτι δούλεψε για κάποιον άλλο, δεν σημαίνει ότι ταιριάζει στη δική σου επιδερμίδα.

Και ένα μήνυμα προς Gen Z: Δεν χρειάζεσαι ρετινόλη στα 18 σου. Το δέρμα σου έχει ακόμα κορυφαία φυσική παραγωγή κολλαγόνου. Απόλαυσέ το.

Πριν ξεκινήσεις:

• Μίλα πρώτα με δερματολόγο. Δεν είναι τυπική συμβουλή, είναι πραγματικά χρήσιμο.

• Ξεκίνα με χαμηλή δόση και σπάνια χρήση. Δες πώς αντιδρά το δέρμα σου.

• Ποτέ χωρίς ενυδατική και αντηλιακό. Είναι η «ασφάλεια» του δέρματός σου.

• Μην την αναμειγνύεις με άλλα ενεργά συστατικά (εκτός αν στο προτείνει ειδικός).

• Κάνε υπομονή. Τα αποτελέσματα χρειάζονται εβδομάδες, ίσως και μήνες.

Το συμπέρασμα;

Η ρετινόλη είναι ένα από τα πιο καλά μελετημένα συστατικά στην κοσμετολογία. Όταν χρησιμοποιείται σωστά, μπορεί να μεταμορφώσει την υφή, τον τόνο και τη δύναμη της επιδερμίδας σου. Αλλά δεν είναι μαγικό φίλτρο, λειτουργεί καλύτερα όταν την εντάξεις σε μια ισορροπημένη ρουτίνα. Μια σταθερή ρουτίνα, καλή διατροφή και ποιοτικός ύπνος μετράνε το ίδιο πολύ.

Είναι ένα παιχνίδι μακράς διάρκειας, και κανένα προϊόν, ούτε και αυτό, δεν μπορεί να αντιστρέψει τις συνέπειες από κακή διατροφή, έλλειψη ύπνου ή απουσία αντηλιακής προστασίας.