Φαντάσου να ξυπνάς ένα πρωί, να συνειδητοποιείς πως χθες ήταν τα γενέθλια της γυναίκας σου… και να σε πιάνει πανικός, όχι γιατί σίγουρα θα έχει θυμώσει που τα ξέχασες, αλλά γιατί μπορεί να έχεις παρανομήσει! Όσο κι αν ακούγεται απίστευτο, σε ένα μικρό νησιωτικό κράτος του Ειρηνικού, αυτό είναι πραγματικότητα.
Στη Σαμόα, το να ξεχάσεις τα γενέθλια της συζύγου σου δεν είναι απλώς αγένεια ή αδιαφορία. Είναι παράβαση του νόμου. Ναι, καλά διάβασες: στη Σαμόα ένας άντρας που ξεχνά τη σημαντική αυτή μέρα μπορεί να βρεθεί υπόλογος.
AP
Η παράδοση πίσω από τον νόμο
Η Σαμόα είναι μια χώρα όπου οι οικογενειακοί δεσμοί και ο σεβασμός κατέχουν ιερή θέση στην κοινωνία. Οι τοπικές παραδόσεις δίνουν τεράστια σημασία στη συνοχή της οικογένειας, στη φροντίδα του/της συντρόφου και στην τιμή που δείχνει ο ένας στον άλλον μέσα στον γάμο.
Ο νόμος που τιμωρεί τον «ξεχασιάρη» σύζυγο δεν έχει να κάνει τόσο με την ποινή, όσο με το μήνυμα: ότι η αγάπη, η μνήμη και η προσοχή στις προσωπικές στιγμές του συντρόφου σου είναι βασικά στοιχεία του σεβασμού.
Οι τοπικοί οδηγοί και ταξιδιωτικά blogs αναφέρουν εδώ και χρόνια αυτόν τον «περίεργο» κανονισμό, συχνά με χιούμορ, αλλά και με έναν υπαινιγμό θαυμασμού. Για τους Σαμοανούς, το να θυμάσαι μια τόσο σημαντική μέρα δεν είναι θέμα υποχρέωσης, αλλά ένδειξη αγάπης και ισορροπίας στο ζευγάρι.
Freepik
Γεγονός ή μύθος;
Στην πράξη, φυσικά, κανείς δεν καταλήγει στο δικαστήριο επειδή ξέχασε μια τούρτα ή ΄΄ενα χρόνια πολλά. Οι αναφορές λένε πως η εφαρμογή του νόμου είναι σπάνια, σχεδόν συμβολική. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για έναν πολιτισμικό μύθο που έχει τις ρίζες του στις παραδοσιακές αρχές του σεβασμού μέσα στον γάμο.
Οι Σαμοανοί πιστεύουν βαθιά στην αμοιβαιότητα και στην οικογενειακή αρμονία, επομένως η ίδια αρχή ισχύει και για τις γυναίκες.
Αν ένας/μία σύντροφος αμελήσει σοβαρά τον άλλο σε σημαντική περίσταση, θεωρείται πράξη ασέβειας. Έτσι, ο “νόμος” λειτουργεί περισσότερο συμβολικά, σαν μια υπενθύμιση ότι η προσοχή και η φροντίδα δεν είναι διαπραγματεύσιμες σε μια σχέση.
Freepik
Μπορεί να μας φαίνεται παράξενο ή και αστείο ότι κάπου στον κόσμο υπάρχει χώρα όπου ο έρωτας και η προσοχή στον σύντροφο έχουν νομική υπόσταση. Όμως, πίσω από την ιδιαιτερότητα, υπάρχει ένα όμορφο μήνυμα:
ότι οι σχέσεις χρειάζονται φροντίδα, και ότι μερικές φορές, η κοινωνία επιλέγει να τις προστατεύει με κάθε τρόπο, ακόμη και με άγραφο νόμο.
Ίσως τελικά να μη χρειάζεται να είσαι στη Σαμόα για να θυμάσαι τα γενέθλια του αγαπημένου σου προσώπου. Αρκεί να θυμάσαι πως η προσοχή, η αγάπη και η συνέπεια, όσο μικρές κι αν φαίνονται, είναι αυτά που κρατούν ζωντανή τη σχέση.
AP
