Είτε κοιμάσαι, είτε χαζεύεις στο κινητό, είτε απλώς κοιτάς το ταβάνι, μπορεί να είναι πραγματικά δύσκολο να αλλάξεις ρυθμό και να γίνεις παραγωγική. Η ίδια η σκέψη του να ξεκινήσεις κάτι φαίνεται βασανιστική, ειδικά όταν η λίστα με τα πράγματα που έχεις να κάνεις μοιάζει ατελείωτη.
Όταν νιώθεις κολλημένη, άτονη ή υπερβολικά βολεμένη, ο «κανόνας των πέντε λεπτών» μπορεί να σε σώσει. Αντί να σκέφτεσαι ότι πρέπει να τα κάνεις όλα ή να ανησυχείς πώς θα τα προλάβεις, απλώς πες στον εαυτό σου ότι θα δουλέψεις μόνο για πέντε λεπτά. Αυτό και τίποτα άλλο.
Σύμφωνα με τη δρ. Jenny Shields, ψυχολόγο με έδρα το Τέξας, αυτό το μικρό τρικ είναι ιδανικό για εκείνες τις στιγμές που λες «δεν μπορώ ούτε να ανοίξω το λάπτοπ», όταν νιώθεις παγωμένη και καταβεβλημένη. Η λογική είναι πως, μόλις ξεπεράσεις το πρώτο ψυχολογικό εμπόδιο της έναρξης, θα μπεις σε ροή, θα νιώσεις πιο παραγωγική και τελικά θα ολοκληρώσεις τη δουλειά χωρίς να το καταλάβεις.
Η τεχνική αυτή προέρχεται από άλλες μεθόδους χρονικού προγραμματισμού, όπως η τεχνική Pomodoro, που προτείνει να δουλεύεις σε κύκλους των 25 λεπτών με μικρά διαλείμματα, ώστε να παραμένεις συγκεντρωμένη χωρίς να εξαντλείσαι.
«Ο κανόνας των πέντε λεπτών εφαρμόζει την ίδια ψυχολογική αρχή στο πιο δύσκολο σημείο για τους περισσότερους ανθρώπους, τη στιγμή που πρέπει να ξεκινήσουν», λέει η Shields στο Bustle.
Ο «κανόνας των πέντε λεπτών» είναι πραγματικά game-changer
Η μέθοδος αυτή μπορεί να εφαρμοστεί σε οποιαδήποτε εργασία έχεις αναβάλει ή αποφεύγεις: το να αδειάσεις μια βαλίτσα, να καθαρίσεις την κουζίνα, να διαβάσεις, να δουλέψεις σε ένα project ή απλώς να πας μια βόλτα.
Αν δυσκολεύεσαι να ξεκινήσεις, πες απλώς στον εαυτό σου ότι θα το κάνεις για πέντε λεπτά, ούτε λιγότερο, ούτε περισσότερο. Όταν περάσουν τα πέντε λεπτά, έχεις κάθε δικαίωμα να σταματήσεις. Όμως, όπως θα ανακαλύψεις, συχνά είναι πολύ πιο εύκολο να συνεχίσεις από το να σταματήσεις, αφού έχεις ήδη πάρει μπρος.
freepick
«Όταν κάτι φαίνεται υπερβολικά μεγάλο, το νευρικό σου σύστημα το αντιλαμβάνεται σαν απειλή, γι’ αυτό καταλήγεις να χαζεύεις στο κινητό αντί να ξεκινάς», εξηγεί η Shields.
«Αν όμως “σμικρύνεις” το έργο στα πέντε λεπτά, ο εγκέφαλος αντιδρά με σκέψη: ‘Α, αυτό μπορώ να το κάνω’». Και κάπως έτσι, ξαφνικά στέλνεις εκείνο το email ή ξεφορτώνεις το πλυντήριο πιάτων.
«Μόλις ξεκινήσεις, ο εγκέφαλος απελευθερώνει ντοπαμίνη και νορεπινεφρίνη, χημικές ουσίες που ενισχύουν τη συγκέντρωση και την κινητοποίηση», λέει η ίδια.
«Αυτό το μικρό χημικό “σπρώξιμο” σε μετακινεί από την αναβλητικότητα στη δράση, γι’ αυτό και τα πρώτα πέντε λεπτά μπορούν εύκολα να γίνουν πενήντα, χωρίς καν να το πιέσεις».
Η τεχνική αυτή είναι ιδανική για όσους είναι κουρασμένοι, καμένοι, αναβλητικοί ή τελειομανείς, αλλά και για όσους απλώς... βαριούνται. Σύμφωνα με τη Shields, βοηθά ιδιαίτερα και τα άτομα με ΔΕΠΥ (ADHD), που δυσκολεύονται να αλλάξουν εστίαση και ρυθμό.
Πώς να εφαρμόσεις τη μέθοδο
Την επόμενη φορά που χαζεύεις στο κινητό ενώ πρέπει να κάνεις κάτι παραγωγικό, πάρε μια βαθιά ανάσα, άφησε το τηλέφωνο και δες πώς θα νιώσεις αν δουλέψεις για πέντε λεπτά.
Αν πρέπει να απαντήσεις σε email, άνοιξε απλώς το λάπτοπ. Αν πρέπει να τακτοποιήσεις το σαλόνι, δίπλωσε δυο κουβέρτες και μάζεψε τις κούπες από το τραπέζι. Πες στον εαυτό σου ότι θα το κάνεις μόνο για πέντε λεπτά και επέτρεψε στον εαυτό σου να σταματήσει μόλις περάσουν. Αυτό είναι το μυστικό για να λειτουργήσει πραγματικά.
freepick
«Το κόλπο αποδίδει μόνο αν ο εγκέφαλος πιστέψει τη “συμφωνία”», εξηγεί η Shields.
Αν θέλεις, μπορείς να βάλεις και χρονόμετρο, και πιθανότατα θα εκπλαγείς όταν δεις πόσο γρήγορα περνάει ο χρόνος.
«Να θυμάσαι, η δράση προηγείται της κινητοποίησης», λέει η ειδικός.
«Η ίδια η κίνηση είναι αυτή που δημιουργεί τη δυναμική».
«Ο κανόνας των πέντε λεπτών λειτουργεί επειδή προσφέρει στον εγκέφαλο έναν “ασφαλή” τρόπο να ξεκινήσει», εξηγεί.
«Είναι σαν να βουτάς το δάχτυλο σε μια παγωμένη πισίνα, μόλις μπεις, συνειδητοποιείς ότι τελικά δεν ήταν τόσο άσχημα όσο φανταζόσουν».
Αν παρ’ όλα αυτά εξακολουθείς να νιώθεις κουρασμένη μετά τα πέντε λεπτά, η Shields προτείνει να κάνεις ένα σύντομο διάλειμμα πριν συνεχίσεις.
Για επιπλέον έμπνευση, συνδύασε την έναρξη της δραστηριότητας με κάτι ευχάριστο, μια αγαπημένη playlist, ένα φλιτζάνι καφέ ή μερικές διατάσεις.
«Έτσι ο εγκέφαλος αρχίζει να συνδέει τη λίστα υποχρεώσεών σου με ευκολία και θετικότητα, αντί με άγχος και προσπάθεια», εξηγεί.
