Σε έναν πρόσφατο έλεγχο για καρκίνο του δέρματος, η δερματολόγος μου ζήτησε να της δείξω όποιο σημάδι με ανησυχούσε. Έτσι της έδειξα μια μεγάλη «ελιά» πίσω από τη γάμπα μου. Δεν την είχα μεγαλώνοντας, εμφανίστηκε ξαφνικά, και ανησύχησα. «Α, αυτό είναι ένα δερματοϊνώμα», μου είπε. «Μερικές φορές δημιουργούνται από τσιμπήματα εντόμων». Και κάπως έτσι άρχισα να το ψάχνω. Στην πορεία ανακάλυψα ότι έχω άλλο ένα στον ώμο, εκεί ακριβώς που με είχε τσιμπήσει μια μέλισσα πριν από δύο χρόνια. Αλλά τι ακριβώς είναι το δερματοϊνώμα; Και γιατί εμφανίζεται σε μερικούς ανθρώπους μετά από τσιμπήματα;
Τι είναι το δερματοϊνώμα;
Το δερματοϊνώμα είναι μια συνηθισμένη, ακίνδυνη δερματική βλάβη που αποτελείται από ινώδη ιστό. Συνήθως εμφανίζεται στις κνήμες, αλλά μπορεί να φανεί και σε χέρια, ώμους ή άλλα σημεία. Σε αντίθεση με τις κλασικές ελιές που είναι λείες και ομοιόμορφες, τα δερματοϊνώματα είναι συνήθως πιο σκληρά στην αφή, θολωτά, και μπορεί να έχουν καφέ, κοκκινωπή ή ακόμα και ελαφρώς μωβ απόχρωση. Ένα χαρακτηριστικό τους είναι ότι όταν πιέζεις το δέρμα γύρω τους, το κέντρο «βουλιάζει» προς τα μέσα, κάτι που οι ελιές δεν κάνουν. Μοιάζουν σαν μικρά μπαλάκια κάτω από το δέρμα και ουσιαστικά είναι μια μορφή ουλώδους ιστού.
Τι τα προκαλεί;
Φαίνεται πως ορισμένοι άνθρωποι έχουν μεγαλύτερη προδιάθεση να τα εμφανίσουν, ιδιαίτερα οι γυναίκες και όσοι παθαίνουν συχνά τσιμπήματα εντόμων ή μικροτραυματισμούς, όπως από γυρισμένες τρίχες μετά το ξύρισμα. Η ακριβής αιτία δεν είναι πλήρως κατανοητή, αλλά η επικρατέστερη θεωρία είναι ότι πρόκειται για μια «υπερβολική αντίδραση» του δέρματος: οι ινοβλάστες και το ανοσοποιητικό υπερδραστηριοποιούνται μετά από έναν τραυματισμό, δημιουργώντας παραπάνω κολλαγόνο και ινώδη ιστό. Εμφανίζονται πιο συχνά σε ενήλικες παρά σε παιδιά.
Σε κάποιες περιπτώσεις, το δερματοϊνώμα σχηματίζεται ακριβώς ως αντίδραση σε έναν μικροτραυματισμό του δέρματος, ένα κόψιμο ή ένα τσίμπημα εντόμου. Είναι σαν το σώμα να «θεραπεύει υπερβολικά» το σημείο, παράγοντας περισσότερο ινώδη ιστό από όσο χρειάζεται. Αυτό, βέβαια, δεν σημαίνει ότι κάθε τσίμπημα θα αφήσει πίσω του ένα τέτοιο σημάδι.
Μπορεί να εξελιχθεί σε καρκίνο;
Όχι. Τα δερματοϊνώματα είναι καλοήθη και δεν εξελίσσονται σε καρκίνο του δέρματος. Ωστόσο, επειδή κάποιες άλλες δερματικές βλάβες μπορεί να μοιάζουν με αυτά, αν παρατηρήσετε ότι ένα τέτοιο σημάδι αλλάζει γρήγορα μέγεθος ή χρώμα, αιμορραγεί ή προκαλεί πόνο, καλό είναι να το ελέγξει ένας δερματολόγος. Συνήθως παραμένουν σταθερά, αν και το χρώμα τους μπορεί να διαφοροποιηθεί με τον καιρό.
Μπορεί να αφαιρεθεί;
Δεν υπάρχει ανάγκη θεραπείας, εκτός κι αν το σημάδι προκαλεί ενόχληση, φαγούρα, πόνο ή αν δεν αρέσει αισθητικά. Η πιο συνηθισμένη μέθοδος αφαίρεσης είναι η punch biopsy, αλλά επειδή η βλάβη βρίσκεται βαθιά στο δέρμα, η αφαίρεση μπορεί να αφήσει ουλή. Υπάρχουν επίσης επιλογές όπως ένεση κορτικοστεροειδών ή κρυοθεραπεία με υγρό άζωτο για να μικρύνει το μέγεθος. Παρ’ όλα αυτά, σε ορισμένες περιπτώσεις, η ουλή που μένει μετά την αφαίρεση μπορεί να είναι πιο εμφανής από το ίδιο το δερματοϊνώμα, γι’ αυτό και αρκετοί προτιμούν να το αφήσουν όπως είναι.
