Όλοι κουβαλούν μέσα τους μια εκδοχή του νεότερου εαυτού τους, ένα μικρό, ευαίσθητο κομμάτι αθωότητας. Αυτό το «εσωτερικό παιδί» συχνά επηρεάζει το πώς αντιδρούμε, αγαπάμε και αντιμετωπίζουμε τις προκλήσεις της ζωής.

Όταν αυτό το παιδί μέσα μας εξακολουθεί να αναζητά παρηγοριά και δεν έχει ενηλικιωθεί, το δείχνει με λεπτούς, μερικές φορές απρόσμενους τρόπους.

Τα 15 σημάδια που θα δεις παρακάτω σύμφωνα με τους ψυχολόγους πιθανότατα δείχνουν ότι το παιδί που έχεις μέσα σου εξακολουθεί να ζητά επιβεβαίωση όχι ως αδυναμία, αλλά ως μια σιωπηλή έκκληση να θεραπεύσεις τα «τραύματα» που είναι ανοιχτά.

Αυτός είναι άλλωστε και ο ρόλος της ψυχοθεραπείας, να βοηθήσει τον καθένα μας να αντιμετωπίσει το παρελθόν, το παρόν και γιατί όχι και το μέλλον...

1. Η απόρριψη μοιάζει με προσωπική καταστροφή

Όταν η απόρριψη πονά περισσότερο απ’ όσο θα έπρεπε -είτε πρόκειται για δουλειά, για φίλο που σε αγνοεί ή για το αίσθημα του αποκλεισμού - ίσως δεν αφορά τόσο την ίδια την κατάσταση, αλλά το παιδί μέσα σου που θυμάται το τσίμπημα του να μην σε εκτιμούν.

Ο ψυχολόγος John Gottman έχει παρατηρήσει ότι οι πρώιμες συναισθηματικές εμπειρίες διαμορφώνουν το πώς αντιδρούμε στην απόρριψη ως ενήλικες. Η αναγνώριση αυτού του μοτίβου είναι το πρώτο βήμα προς την αυτοπαρηγοριά και τη συναισθηματική ανθεκτικότητα.

2. Η τελειότητα μοιάζει ως ο μόνος ασφαλής δρόμος

Ο τελειομανής συχνά μοιάζει με φιλόδοξο, αλλά πίσω από αυτό κρύβεται η ανάγκη για αναγνώριση. Όσοι μεγάλωσαν πιστεύοντας ότι το «καλό» ποτέ δεν είναι αρκετό, μπορεί να συνεχίζουν να πιέζουν τον εαυτό τους να είναι άψογος. Αυτή η αδιάκοπη προσπάθεια αφαιρεί τη χαρά από τα επιτεύγματα και κάνει τα λάθη αβάσταχτα. Το να μάθεις ότι η ατέλεια δεν ισοδυναμεί με αποτυχία φέρνει μια πιο ήπια, ισορροπημένη ζωή.

3. Η εμπιστοσύνη μοιάζει επικίνδυνη

Αν το να εμπιστεύεσαι τους άλλους μοιάζει με περπάτημα σε λεπτό πάγο, το παιδί μέσα σου ίσως θυμάται προδοσίες ή συναισθηματική αστάθεια στο περιβάλλον του. Η ψυχολόγος Brené Brown τονίζει ότι η εμπιστοσύνη χτίζεται μέσα από μικρές, σταθερές πράξεις, κάτι που πολλοί δεν βίωσαν στην παιδική τους ηλικία. Η ανοικοδόμηση της εμπιστοσύνης ως ενήλικας ξεκινά με το να αναγνωρίσεις την πηγή του φόβου και να επιτρέψεις σε ασφαλείς, αυθεντικές σχέσεις να αναπτυχθούν σταδιακά.

4. Οι καινούριες καταστάσεις προκαλούν άγχος

Όταν κάθε τι νέο μοιάζει με χάος, ίσως το παιδί μέσα σου να εξισώνει την αλλαγή με κίνδυνο. Τα παιδιά χρειάζονται προβλέψιμα μοτίβα και σταθερότητα για να νιώσουν ασφαλή. Αν αυτό λείπει από την παιδική ηλικία, οι ενήλικες συχνά επιδιώκουν να έχουν τον έλεγχο σε αβέβαιες στιγμές. Με αυτοσυμπόνια, το άγχος μπορεί να μεταμορφωθεί σε περιέργεια και οι νέες εμπειρίες να γίνουν ευκαιρίες αντί για απειλές.

5. Ο εσωτερικός κριτής δεν σταματά ποτέ

Εκείνη η φωνή μέσα σου που δείχνει μόνο τα λάθη ίσως δεν είσαι εσύ αλλά το παιδικό τραύμα του να μην έχεις γίνει αποδεκτός. Η ερευνήτρια Kristin Neff εξηγεί ότι η σκληρή αυτοκριτική αντικατοπτρίζει τον τρόπο που μας μιλούσαν ή μας τιμωρούσαν παλιά. Το να αντικαταστήσεις την κριτική με καλοσύνη δεν σημαίνει να αγνοείς τα λάθη αλλά να σου φέρεσαι με την ίδια υπομονή που θα έδειχνες σε ένα παιδί που ακόμα μαθαίνει.

6. Η μοναξιά μοιάζει με τέλος του κόσμου

Ο φόβος της μοναξιάς μπορεί να έχει ρίζες σε πρώιμη συναισθηματική παραμέληση ή αστάθεια. Οι ενήλικες που ένιωθαν απροστάτευτοι ως παιδιά συχνά κρατιούνται σφιχτά από τις σχέσεις, φοβούμενοι κάθε απώλεια. Αυτή η αγωνία μπορεί να οδηγήσει σε υπερεξάρτηση ή απομάκρυνση. Το να δημιουργήσεις έναν ευρύτερο κύκλο φίλων που εμπιστεύεσαι βοηθά να καλλιεργήσεις συναισθηματική ασφάλεια.

7. Η λήψη αποφάσεων προκαλεί τρόμο

Αν η επιλογή ανάμεσα σε δύο πράγματα σε αγχώνει υπερβολικά, ίσως το παιδί μέσα σου δεν έμαθε ποτέ ότι η γνώμη του μετράει. Εξασκήσου ξεκινώντας από τη λήψη μικρών καθημερινών αποφάσεων που θα σε βοηθήσει να ξαναχτίσεις αυτή την εμπιστοσύνη στον εαυτό σου.

8. Η ευαισθησία μοιάζει κατάρα

Η υπερευαισθησία δεν είναι αδυναμία αλλά σημάδι ενός παιδιού που έπρεπε να είναι σε εγρήγορση για να επιβιώσει. Αν καλλιεργηθεί, γίνεται συναισθηματική νοημοσύνη, δηλαδή ικανότητα για βαθιά ενσυναίσθηση.

9. Αποφεύγεις τις αντιπαραθέσεις και τις συγκρούσεις

Αν αποφεύγεις τις αντιπαραθέσεις με κάθε κόστος, μπορεί να συνδέεις τη διαφωνία με τιμωρία ή απόρριψη. Όμως η υγιής σύγκρουση είναι ένδειξη ώριμων σχέσεων. Το να εκφράζεις ανάγκες με ηρεμία και σεβασμό θεραπεύει τον φόβο ότι η αυτοδιεκδίκηση οδηγεί σε απώλεια αγάπης.

Photo by Anna Deli on Unsplash

10. Συνεχής ανάγκη για επιβεβαίωση ή αναγνώριση

Η ανάγκη να εγκρίνουν οι άλλοι τις επιλογές ή τα συναισθήματά σου δείχνει ότι η αναγνώριση κάποτε ήταν σπάνια ή υπό όρους. Το να μάθεις να επικυρώνεις εσωτερικά τον εαυτό σου χτίζει αυτοπεποίθηση που δεν εξαρτάται από εξωτερικούς παράγοντες.

11. Η αυτοεκτίμηση είναι εύθραυστη

Αν βλέπεις μόνο τα ελαττώματά σου και όχι τα προτερήματά σου, το εσωτερικό σου παιδί ίσως επαναλαμβάνει παλιά μηνύματα ανεπάρκειας. Η αυτοεκτίμηση ξαναχτίζεται όταν ξαναγράφεις αυτή την αφήγηση: η αξία σου δεν κερδίζεται με την τελειότητα, είναι έμφυτη.

12. Βάζεις πολύ δύσκολα όρια

Το να λες «όχι» μπορεί να σε κάνει να νιώθεις ενοχές αν τα όριά σου κάποτε αγνοούνταν. Όμως τα όρια είναι πράξεις αυτοσεβασμού, αόρατες γραμμές που προστατεύουν την ενέργειά σου.

13. Η αποτυχία ισοδυναμεί με ντροπή

Αν κάθε αποτυχία σε κάνει να νιώθεις άχρηστος, το παιδί μέσα σου ίσως έμαθε ότι η αγάπη εξαρτάται από την επιτυχία. Η αποτυχία όμως είναι μέρος της μάθησης, όχι ένδειξη ανεπάρκειας.

14. Έχεις εμμονή με το παρελθόν

Η εμμονή με παλιούς «πόνους» ίσως είναι τρόπος του παιδιού μέσα σου να παραμείνει ασφαλές. Όμως το να κρατιέσαι από τον πόνο σε κρατά καθηλωμένο. Η συγχώρεση, ως δώρο προς τον εαυτό σου, απελευθερώνει χώρο για χαρά και γαλήνη.

15. Δυσκολεύεσαι να νιώσεις πραγματικά ασφαλής

Ακόμα και σε ήρεμες στιγμές, μπορεί να νιώθεις μια υπόγεια ανησυχία. Όσοι μεγάλωσαν σε ασταθές περιβάλλον συχνά μένουν σε συνεχή επιφυλακή. Η δημιουργία ασφάλειας στο παρόν -μέσω ρουτίνας, θεραπείας ή υποστηρικτικών σχέσεων- θα σε βοηθήσει να κατευνάσεις επιτέλους το μέσα σου.

Θεραπεύοντας το «τραύμα»

Η αναγνώριση αυτών των μοτίβων δεν είναι επίρριψη ευθυνών στο παρελθόν αλλά κατανόηση του τι σου συμβαίνει. Ο στόχος δεν είναι να εξαφανίσεις το τραυματισμένο παιδί μέσα σου αλλά να το ακούσεις.

Η ίαση αρχίζει όταν σταματάς να κρίνεις τις αντιδράσεις σου και αρχίζεις να τις ακούς. Δίνοντας στον εαυτό σου τη συμπόνια, την αποδοχή και την υπομονή που ίσως του έλειψαν τότε, προσφέρεις σε εκείνο το παιδί αυτό που πάντα χρειαζόταν: τη διαβεβαίωση ότι είναι ασφαλές να μεγαλώσει, να εξερευνήσει και να αγαπηθεί ακριβώς όπως είναι.