Όλοι το έχουμε ακούσει. Είναι γραμμένο στα παραμύθια, αντηχεί στις ρομαντικές κομεντί και γιορτάζεται στους γαμήλιους όρκους: «Η αγάπη νικά τα πάντα».
Και αν πιστεύαμε κάθε προσεκτικά επιμελημένη ανάρτηση στα social media που απλοποιεί την πολυπλοκότητα των σχέσεων, ίσως και να συμφωνούσαμε. Αλλά... ισχύει πραγματικά;
Eίμαστε εδώ για να αμφισβητήσουμε — με ευγένεια αλλά και με σταθερότητα — αυτόν τον διαδεδομένο μύθο. Γιατί, ενώ η αγάπη είναι συναρπαστική, όμορφη και, ναι, δυνατή, συνήθως δεν αρκεί για να στηρίξει το βάρος μιας υγιούς και μακροχρόνιας σχέσης.
Και ενώ αυτή η πεποίθηση μπορεί να ακούγεται ρομαντική, είναι παραπλανητική και μερικές φορές επιβλαβής.
Η αγάπη δεν ισούται με την υγεία της σχέσης
Ας ξεκινήσουμε από τα βασικά: Μπορείς να αγαπάς κάποιον με όλη σου την καρδιά και να γνωρίζεις ότι δεν μπορείς να μείνεις πια στη σχέση.
Αυτή είναι ίσως μια από τις πιο δύσκολες αλήθειες. Η αγάπη μπορεί να είναι ένας δυνατός λόγος για να προσπαθήσεις να κάνεις τα πράγματα να λειτουργήσουν.
Όμως η αγάπη δεν εξαφανίζει μαγικά τη δυσλειτουργία, το τραύμα ή την ασυμβατότητα. Δεν διορθώνει την κακοποίηση, την ασέβεια, τον χειρισμό ή τη χρόνια ανειλικρίνεια.
Στην πραγματικότητα, η προσκόλληση στο ιδανικό του «η αγάπη νικά τα πάντα» μπορεί να κρατά ανθρώπους παγιδευμένους σε σχέσεις που βλάπτουν την αυτοεκτίμησή τους, την ευημερία τους και την ασφάλειά τους.
Και δεν είναι πάντα κάτι ακραίο ή προφανές. Μπορεί να είναι ύπουλο και αδιόρατο. Μπορεί να είναι ο σύντροφος που ποτέ δεν σε ακούει πραγματικά, που υποβαθμίζει τις ανάγκες σου ή που βάζει διαρκώς τον εαυτό του πρώτο.
Ή μπορεί να είναι μια σχέση γεμάτη πάθος, αλλά χωρίς σεβασμό. Μπορεί να αγαπάς βαθιά κάποιον και παρ’ όλα αυτά να νιώθεις αόρατος, ανασφαλής ή ανεκπλήρωτος.
Τι είναι αυτό που πραγματικά νικά τα πάντα;
Η αγάπη προς τον εαυτό σου νικά τα πάντα.
Ιδού η αλήθεια: Όταν ξέρεις την αξία σου, όταν καλλιεργείς τον αυτοσεβασμό και μαθαίνεις να θέτεις και να τηρείς υγιή όρια, τότε είναι πολύ πιο πιθανό να συνάψεις σχέσεις που καλλιεργούν την αγάπη αντί να απαιτούν από αυτήν να κάνει όλη τη δουλειά.
Η αγάπη είναι μόνο μία πτυχή μιας υγιούς σχέσης. Αλλά δεν είναι όλη η εικόνα. Χρειάζεσαι επίσης:
• Σεβασμό: αμοιβαία εκτίμηση της αξιοπρέπειας, των αξιών και της αυτονομίας
• Εμπιστοσύνη: δέσμευση και από τους δύο για ειλικρίνεια και υπευθυνότητα
• Επικοινωνία: όχι μόνο να μιλάτε, αλλά να ακούτε με πρόθεση και ενδιαφέρον
• Κοινές αξίες και στόχους: η αγάπη γίνεται δυνατότερη όταν πηγαίνει προς την ίδια κατεύθυνση
• Συναισθηματική ασφάλεια: ένας χώρος όπου και οι δύο μπορούν να είναι αυθεντικοί χωρίς φόβο κρίσης ή αντεκδίκησης
Χωρίς αυτά, η αγάπη μπορεί να αρχίσει να μοιάζει περισσότερο με βάρος παρά με πηγή παρηγοριάς.
Η αγάπη με όρια παραμένει αγάπη
Συχνά θα ακούσεις να λένε άνθρωποι σε τοξικές σχέσεις: «Μα τον/την αγαπώ. Αυτό δεν σημαίνει κάτι;».
Και η απάντηση είναι: Φυσικά και σημαίνει! Αλλά και η αγάπη με όρια εξακολουθεί να είναι αγάπη.
Το να θέτεις όρια δεν σημαίνει ότι είσαι ψυχρός ή δεν αγαπάς. Σημαίνει ότι τιμάς τις ανάγκες σου και την πραγματικότητα της σχέσης. Μερικές φορές, το να θέσεις όρια είναι μια προσπάθεια να δυναμώσεις τη σχέση.
Καμιά φορά, η μεγαλύτερη πράξη αγάπης είναι να αποχωρήσεις. Όχι επειδή δεν νοιάζεσαι, αλλά επειδή νοιάζεσαι αρκετά για τον εαυτό σου ώστε να σταματήσεις να δέχεσαι αυτό που σε πληγώνει.
Μερικές φορές η αγάπη σημαίνει να επιλέγεις την ηρεμία αντί για το χάος, την εξέλιξή σου αντί για τα παλιά μοτίβα, τον αυτοσεβασμό σου αντί να συμβιβάζεσαι.
Η αγάπη δεν είναι ριάλιτι επιβίωσης
Πολλοί από εμάς μεγαλώσαμε με τον μύθο ότι η αγάπη τα διορθώνει όλα. Ότι αν μια σχέση είναι δύσκολη, τότε μάλλον δεν αγαπάμε αρκετά.
Αλλά η αλήθεια είναι ότι η υγιής αγάπη δεν πρέπει να μοιάζει με αγώνα επιβίωσης.
Όσο περισσότερο χτίζεις μια σταθερή βάση αυτοεκτίμησης και συναισθηματικής διαύγειας, τόσο πιο εύκολα διακρίνεις τη διαφορά ανάμεσα:
• στην αγάπη και την προσκόλληση
• στη χημεία και τη συμβατότητα
• στη φαντασία και την πραγματικότητα
Γιατί, ενώ το Love Island ίσως μας κάνει να νομίζουμε ότι η αγάπη μπορεί να «αναζωπυρωθεί» με την εμφάνιση ενός «σεισμικού νέου παίκτη» ή μέσα από μια χαοτική πρόκληση, στην πραγματική ζωή, η σύνδεση απαιτεί περισσότερα από έναν σπινθήρα.
Μερικές φορές, αυτό που πιστεύεις πως είναι «ο τύπος σου στα χαρτιά» δεν είναι αυτό που χρειάζεται η συναισθηματική σου υγεία. Η αγάπη απαιτεί αυτογνωσία, συναισθηματική ασφάλεια και έναν άνθρωπο που δεν σε πλησιάζει απλώς για «κουβεντούλα», αλλά δίνει καθημερινά το παρών με πρόθεση.
Η αγάπη είναι δυνατή. Αλλά ας είμαστε ειλικρινείς: Δεν είναι παντοδύναμη.
Αν βιώνεις μια σχέση που νιώθεις ότι είναι δύσκολη, βαριά ή επιβλαβής, κάνε ένα βήμα πίσω και ρώτησε τον εαυτό σου:
• Υπάρχει αμοιβαίος σεβασμός;
• Νιώθω συναισθηματικά ασφαλής;
• Παραμένω πιστός/ή στις αξίες και τα όριά μου;
Αν η απάντηση είναι όχι, ή ακόμη και ένα αβέβαιο «Δεν είμαι σίγουρος/η», τότε αυτή είναι η εσωτερική σου σοφία που σου ζητά να την ακούσεις.Εμπιστεύσου το ένστικτό σου.
Όχι, η αγάπη δεν νικά τα πάντα. Αλλά η αγάπη προς τον εαυτό σου μπορεί και να τα νικήσει.
Και όταν την βάζεις μπροστά, τότε ανοίγεσαι σε σχέσεις βασισμένες στη φροντίδα, την εξέλιξη και την αυθεντική σύνδεση. Και αυτές είναι οι σχέσεις που όχι μόνο επιβιώνουν αλλά και ακμάζουν.