Κυριολεκτικά άνθρωπος των δύο αιώνων είναι ο Νίκος Αλιάγας όπως και εκατομμύρια άλλοι άνθρωποι που έχουμε γεννηθεί πριν από το 2000 και ζούμε μέχρι σήμερα.
Ο διάσημος παρουσιαστής της γαλλικής τηλεόρασης ανέβασε μια φωτογραφία του από το 1996 και μάλιστα χειμωνιάτικη από μία επίσκεψή του στο Σούνιο και τον ναό του Ποσειδώνα.
«Τον περασμένο αιώνα» έγραψε με χιούμορ στη λεζάντα της φωτογραφίας.
Ο Νίκος Αλιάγας πρόσφατα έδωσε πρόσφατα μια μεγάλη συνέντευξη στο ologramma.art και μίλησε με πολλή αγάπη για την Ελλάδα, τα παιδιά του, ενώ ξεκαθάρισε ότι δεν επιστρέφει στη χω΄ρα μας επαγγελματικά παρά τις κάποιες μεμονωμένες τηλεοπτικές του παρουσίες όπως πρόσφατα στο Prime Time του ΣΚΑΪ.
Έχεις βρει την «Ιθάκη» σου;
Στην απέραντη αγκαλιά των παιδιών μου βρήκα το πιο ισχυρό αντίδοτο, αυτό που μετουσίωσε το φαρμάκι σε φάρμακο. Η αγκαλιά που γιαίνει και συγχωράει.
Στο ταξίδι της ζωής σου τι σε βοήθησε περισσότερο να εξελιχθείς ψυχοπνευματικά; Ποιο βίωμα, συναίσθημα, ανάμνηση, εμπειρία κρατάς σαν οδηγό σου;
Δεν ξέρω αν η ψυχοπνευματική εξέλιξη έρχεται από τα φώτα ή από τις σκιάσεις. Νομίζω, πιο συχνά, διαμορφωνόμαστε εκεί όπου πονέσαμε χωρίς να κραυγάσουμε, εκεί όπου δοκιμάστηκε η αντοχή της ψυχής χωρίς να υπάρχει μάρτυρας. Αυτό που με βοήθησε περισσότερο δεν ήταν κάποια «μεγάλη στιγμή», αλλά οι ήσυχες ώρες, εκείνες οι σιωπές που δεν μπορούσες να αποφύγεις, έπρεπε να τις διαβείς.
Κουβαλώ μέσα μου μια ανάμνηση που λειτουργεί σαν πυξίδα: ένα απόγευμα στο σπίτι του παππού μου, στην Ελλάδα, καθισμένος στη σκιά της μουριάς. Ήμουν παιδί, δεν καταλάβαινα πολλά· αλλά θυμάμαι τον τρόπο που κοίταζε το χώμα, σαν να έβλεπε κάτω από την επιφάνεια του κόσμου. Εκεί ένιωσα πρώτη φορά ότι η σιωπή μπορεί να είναι γνώση, κι ότι η αλήθεια βιώνεται χωρίς τυμπανοκρουσίες. Δεν ήξερε να το εκφράσει αλλά το βίωνε. Η έλλειψη βεβαιοτήτων, ο φόβος της απώλειας, αλλά και η ευγνωμοσύνη για τα πρόσωπα που μου άνοιξαν τα μάτια, που με πίστεψαν χωρίς να με καταλάβουν πλήρως, όλα αυτά έγιναν σταθμοί στην ψυχή.
Κάθε φορά που ένιωσα να σπάω, κάτι καινούργιο γεννιόταν μέσα μου, ένα είδος κατανόησης που δεν μαθαίνεται σε βιβλία, αλλά μόνο περνώντας μέσα από τη φωτιά. Η επαγγελματική μου σταδιοδρομία στην μικρή οθόνη λειτούργησε σαν φωτιά. Σαν κάθαρσις, δεν ήταν αυτοσκοπός αλλά μύηση. Δεν ψάχνω πια να νικήσω ή να αποδείξω. Δεν μου ανήκει τίποτα. Ψάχνω να σταθώ, να κοιτάξω τους άλλους όπως θα ήθελα κάποιος να κοιτάξει κι εμένα: με πραότητα και απλότητα. Αν έπρεπε να κρατήσω ένα μόνο πράγμα ως οδηγό, θα ήταν αυτό: Ό, τι αξίζει, δεν κραυγάζει· ανασαίνει βαθιά σαν ανοιξιάτικο σούρουπο, σαν ταξίδι χωρίς αρχή και τέλος που περιμένει να το περπατήσεις.
Ποιον ρόλο διαδραματίζει η ισορροπημένη προσωπική ζωή και η ιδιότητα του πατέρα που έχεις;
Τα παιδιά μας μάς εκπαιδεύουν στην ουσία. Μας αναγκάζουν να κατεβάσουμε τους τόνους, να γίνουμε περισσότερο παρόντες και λιγότερο απόλυτοι, και κυρίως να ξαναδούμε με επιείκεια και ευγνωμοσύνη τους ίδιους μας τους γονείς. Καταλαβαίνεις μεγαλώνοντας, μέσα από τα δικά σου παιδιά, όσα δεν κατάλαβες ως παιδί. Και συγχωρείς. Η πατρότητα μου διδάσκει σιωπή και πειθαρχία και σε κάνει να αισθάνεσαι μικρός. Μου υπενθυμίζει καθημερινά ότι η αγάπη δεν είναι ποτέ ρητορική, αλλά στάση, χρόνος, συνέπεια. Ο χρόνος θα δείξει εάν η αγάπη που τους προσφέρουμε με τις ατέλειες και τις ανθρώπινες αδυναμίες μας θα γίνει οπλοστάσιο εσωτερικό, για να αγαπήσουν και να αγαπηθούν, όταν με τη σειρά τους ταξιδέψουν στη ζωή πατώντας σταθερά στην γη και έχοντας ευαισθησίες και αξιοπρέπεια. Να μην μπερδεύουν την αξία και την τιμή.
Με τη μαμά τους προσπαθούμε να τα προστατεύσουμε από το ψεύτικο, το επιφανειακό, χωρίς να τα απομονώσουμε από τις υγιείς δοκιμασίες της πραγματικότητας. Δεν επιδιώκουμε να φτιάξουμε έναν γυάλινο κόσμο γύρω τους αλλά ούτε να τα εκθέσουμε σαν τρόπαια, θέλουμε να έχουν ρίζες και φτερά. Να μάθουν να επιλέγουν το αληθινό.
Δεν έχω έτοιμες απαντήσεις και πολλές φορές, δεν έχω ούτε βεβαιότητες. Αλλά έχω πίστη στην ήρεμη παρουσία, στην εσωτερική συνέπεια, και στην αθόρυβη δύναμη που καλλιεργεί η στοργή. Θέλει χρόνο και αγάπη ο δρόμος αυτός. Χαίρομαι που μιλούν και εκφράζουν τα συναισθήματα τους και στα ελληνικά. Ευελπιστώ πως μια μέρα θα τα βρουν μπροστά τους. Η αείμνηστη Μαργκερίτ Γιουρσενάρ δεν ήταν άλλωστε αυτή που είπε ότι καλύτερο ειπώθηκε στο κόσμο ειπώθηκε στα ελληνικά;
Τι είναι αυτό που μου δίνει ζωή και ενέργεια; Πώς τρέφεις το πνεύμα και την ψυχή σου;
Θα απαντήσω με εικόνες. Όχι με λογική, ούτε με θεωρίες. Με στιγμές ακατέργαστες, αληθινές ή φανταστικές, που λειτουργούν σαν μυστικά σημεία αναφοράς μέσα στο δικό μου σύμπαν. Αναμνήσεις, οράματα, θραύσματα φωτός που επιστρέφουν απροειδοποίητα και με τρέφουν.
Στη θάλασσα ξαναγεννιέμαι. Στο αμνιακό υγρό της ανθρωπότητας νιώθω να ενώνεται το σώμα μου με κάτι μεγαλύτερο, διαχρονικό, αρχέγονο. Με το φως του Απόλλωνα που ζεσταίνει ό,τι δεν λέγεται και με τα κύματα του Αη-Νικόλα που σκίζουν τον χρόνο σαν ξεθωριασμένο τούλι από παλιό βαφτιστικό. Σ’ αυτή την σιωπηλή απεραντοσύνη, η μνήμη, ο ρυθμός, η ανάσα, η αφή, όλα συνυπάρχουν χωρίς σύγκρουση. Δεν υπάρχει αντίφαση. Δεν υπάρχω, είμαι σταγόνα χαμένη στην καταιγίδα, στατιστικό λάθος. Κι όμως είμαι παντού.
Με τρέφουν οι λεπτομέρειες που δεν προσέχει κανείς. Οι μικρές κινήσεις που περνούν σιωπηλά αλλά εμπεριέχουν την ουσία των πάντων: τα χέρια της νοσηλεύτριας που επιδένουν πληγές με φροντίδα και ακρίβεια. Το χάδι της μητέρας, τότε που δεν χρειαζόταν να ειπωθεί τίποτα. Τα μεταξωτά βλέφαρα του παιδιού που αποκοιμιέται. Τα φτερουγίσματα του Αρχαγγέλου πάνω από το πρόσωπο του φίλου που φεύγει ανεπαίσθητα, σχεδόν αόρατα, κι όμως πραγματικά. Το χέρι της γυναίκας που με αγγίζει όταν με περικυκλώνει το σκοτάδι και η αμφιβολία. Το βλέμμα της νεαρής τσιγγάνας, άγριο και τρυφερό μαζί, όταν σωπαίνει το νταούλι τα χαράματα. Η λεπτότητα του μελισσοκόμου που αγγίζει τα φτερά του εντόμου χωρίς να τα τραυματίσει. Η χαρά του πρώτου χειροκροτήματος το βράδυ της πρεμιέρας. Το χέρι του Αζναβούρ που μου χαρίζει μια παλιά εικόνα της Παναγίας που σώθηκε από την γενοκτονία. Το φως του Ιονίου την Κυριακή του Πάσχα, όταν καίνε οι λαμπάδες κι ευωδιάζει γιασεμί. Η ανάσα του Ξαρχάκου στο Ηρώδειο που παλεύει με τις σκιές, σαν Δον Κιχώτης καθώς διευθύνει τους μουσικούς του. Η ευωδιά του βασιλικού που κρύβω στην τσάντα μου όταν πετάω για Παρίσι. Η φωτογραφία του παππού από το Διδυμότειχο, εκτεθειμένη σε μια έκθεσή μου, και τα βλέμματα των ξένων που τον κοιτούν, σαν να τον αποθανατίζουν ξανά. Η ρουμελιώτισσα γιαγιά που λιβανίζει στην αυλή της πριν την βροχή, ξορκίζοντας την μοίρα. Η περηφάνεια του πύργου του Άιφελ όταν τον πνίγει η πάχνη του Νοέμβρη. Το ξεκούρδιστο ακορντεόν του πλανόβιου μουσικού σε έναν ξεχασμένο σταθμό του μετρό. Τους χιλιάδες προσκυνητές με τα άσπρα χαράματα στην Κατάνια ανήμερα της Αγία Αγάθης. Το βλέμμα του αλόγου λίγο πριν ξεκινήσει τον ελεύθερο καλπασμό του στα σάλτσινα. Η φωνή ενός τενόρου που ραγίζει τον αέρα πριν από το φως της σκηνής. Τα δάκρυα του Σαλέα όταν παίζει τα « Πέτρινα Χρονιά » στο μνήμα του πατέρα. Το σιωπηλό βλέμμα του ψαρά πριν ρίξει το δίχτυ του, επαναλαμβάνοντας την ίδια πράξη σαν αρχαίο τελετουργικό. Η συγκίνησή του φίλου μετά την πρώτη γουλιά στο κολόμπαρο της γειτονιάς. Η βραχνάδα της Φέιθφουλ και η ευγένεια του Νικ Κέιβ στο The Gypsy Faerie Queen. Το φως που μπαίνει λοξά στο δωμάτιο και κάνει ιερά τα πιο ασήμαντα πράγματα.
Δεν ψάχνω απεγνωσμένα αυτές τις στιγμές. Έρχονται από μόνες τους και με θρέφουν, όπως έρχεται η μνήμη όταν δεν την προσκαλείς, όπως έρχεται η αγάπη όταν δεν την διακηρύσσεις. Δεν ζητούν εξήγηση. Δεν έχουν ανάγκη από νόημα. Είναι η ίδια η ζωή, στην πιο καθαρή της έκφανση. Γυμνή. Ανεξήγητη. Ανιδιοτελή.
Υπάρχουν επόμενοι στόχοι στη ζωή σου, στην πορεία σου; Θα επέστρεφες στην Ελλάδα με μια ωραία επαγγελματική αφορμή;
Το θέμα της επιστροφής στην Ελλάδα είναι κάπως παρεξηγημένο, γιατί όπως έλεγα παραπάνω μια επιστροφή προϋποθέτει ότι έχει προηγηθεί μια αναχώρηση.
Δεν έφυγα ποτέ από την Ελλάδα αν και την κουβαλάω μέσα μου ίσως και με ένα υπερβολικό συναισθηματισμό. Ότι έκανα κατά καιρούς στην Ελλάδα το έκανα για καθαρά συναισθηματικούς λόγους.
Εργάζομαι στα γαλλικά μέσα ενημέρωσης πάνω από 35 χρόνια και νομίζω πως έχω εξερευνήσει πολλές πτυχές του επαγγέλματος. Το θέμα έπειτα από όλα αυτά τα χρονιά είναι να μην γίνεις καρικατούρα του εαυτού σου χωρίς να το καταλάβεις. Ευελπιστώ πως έχω ακόμα λίγο αυτογνωσία…
Τους επόμενους μήνες θα ξεκινήσω μια ακόμα πολύ φορτωμένη σεζόν στη Γαλλία… Είναι δύσκολο σε αυτή την φάση να πω ότι θα είχα το χρόνο και το καλό πρότζεκτ για Ελλάδα. Όμως, αν ο χρόνος μου το επέτρεπε, θα ήθελα να περάσω πίσω από την κάμερα και να σκηνοθετήσω ντοκιμαντέρ ή μικρές ασπρόμαυρες ταινίες. Σαν μια φυσική προέκταση της φωτογραφικής μου αναζήτησης.
