Κάντε το εικόνα: μετά από ένα ξεκούραστο και αναζωογονητικό Σαββατοκύριακο, το ξυπνητήρι σας χτυπάει στις 6 το πρωί την πιο «μισητή» μέρα της εβδομάδας, τη Δευτέρα.
Είτε εργάζεστε από το σπίτι είτε πηγαίνετε στο γραφείο, το πρωινό της Δευτέρας στέλνει μήνυμα στον εγκέφαλο και το σώμα σας ότι ξεκινά η εργάσιμη εβδομάδα. Ίσως αναρωτιέστε αν όλοι αισθάνονται έτσι ή αν υπάρχει κάτι ιδιαίτερο στη χημεία του εγκεφάλου σας που κάνει τη Δευτέρα τόσο δυσάρεστη.
Αλλά σύμφωνα με μια νέα έρευνα του Πανεπιστημίου του Χονγκ Κονγκ, που δημοσιεύθηκε στο Journal of Affective Disorders, είναι σαφές ότι δεν είστε μόνοι.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι το άγχος της Δευτέρας είναι χαραγμένο στη βιολογία μας και, ως κοινωνία, είμαστε όλοι «προγραμματισμένοι» να μισούμε την πρώτη μέρα της εβδομάδας (ναι, αυτό επηρεάζει και τους συνταξιούχους!). Για να μάθουμε περισσότερα, εξετάσαμε γιατί οι Δευτέρες συνδέονται με αυξημένη αίσθηση άγχους, πού εντοπίζονται αυτές οι αισθήσεις στο σώμα και πώς μπορούν να επηρεάσουν τη συνολική μας υγεία.
Η σύνδεση μεταξύ Δευτέρας και άγχους
Το φαινόμενο του «άγχους της Δευτέρας» παρατηρήθηκε τόσο σε εργαζόμενους όσο και σε συνταξιούχους, με τους ερευνητές να αναλύουν δεδομένα από περισσότερους από 3.500 ηλικιωμένους συμμετέχοντες σε μια μακροχρόνια μελέτη για τη γήρανση.
«Οι Δευτέρες λειτουργούν ως πολιτισμικός ‘ενισχυτής άγχους’», αναφέρει ο καθηγητής Tarani Chandola, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης.
«Για ορισμένους ηλικιωμένους, η μετάβαση της εβδομάδας προκαλεί μια βιολογική αλυσιδωτή αντίδραση που μπορεί να διαρκέσει μήνες. Δεν έχει να κάνει με τη δουλειά—έχει να κάνει με το πόσο βαθιά χαραγμένες είναι οι Δευτέρες στη φυσιολογία του άγχους μας, ακόμη και μετά τη συνταξιοδότηση».
Ο άξονας υποθάλαμος–υπόφυση–επινεφρίδια (HPA), δηλαδή το σύνολο αδένων και ορμονών που ελέγχουν την κορτιζόλη, την αρτηριακή πίεση, την ινσουλίνη και την ανοσία, βρέθηκε να διαταράσσεται μοναδικά τις Δευτέρες. Είναι χαραγμένο τόσο στη βιολογία όσο και στον πολιτισμό μας ότι οι Δευτέρες «ενισχύουν» το άγχος.
Πέρα από τη διαπίστωση ότι τείνουμε να μισούμε τις Δευτέρες, οι ερευνητές ανέλυσαν και τις επιπτώσεις του φαινομένου στην υγεία μας.
Τα βασικά ευρήματα περιλάμβαναν αύξηση 23% στα επίπεδα κορτιζόλης (μέσα από ανάλυση δειγμάτων μαλλιών), με τους μη εργαζόμενους να επηρεάζονται εξίσου με τους εργαζόμενους, καθώς και αύξηση 19% στα περιστατικά καρδιακής προσβολής.
Ενδιαφέρον είναι ότι μόνο το 23% του φαινομένου «άγχος της Δευτέρας» συνδέεται με γνωστές αιτίες—κυρίως το υποκειμενικό άγχος της Δευτέρας—ενώ το υπόλοιπο 77% οφείλεται σε έναν «ανεξήγητο παράγοντα».
Γι’ αυτό, μην είστε σκληροί με τον εαυτό σας τις Δευτέρες! Δεν είναι απλώς «φανταστικά» συμπτώματα που σας προκαλούν αυτή την ενοχλητική αίσθηση στο στομάχι. Να είστε ευγενικοί με τον εαυτό σας και τους άλλους, ειδικά στην αρχή της εβδομάδας! Και ιδού ένα τραγουδάκι που υμνεί αυτά που νιώθουμε για τις Δευτέρες:
