Τα προϊόντα ολικής άλεσης αποτελούν βασικό πυλώνα μιας ισορροπημένης και υγιεινής διατροφής, όπως η μεσογειακή: πλούσια σε βιταμίνες, μέταλλα και φυτικές ίνες, βοηθούν στην πέψη, ρυθμίζουν τα επίπεδα σακχάρου και προλαμβάνουν ασθένειες όπως ο διαβήτης.

Ωστόσο, όταν έρχεται η ώρα να τα βάλουμε στο τραπέζι, συχνά μένουμε στα συνηθισμένα: ριζότο ολικής σήμερα, κριθαρόσουπα αύριο. Κι όμως, ανάμεσα στα δημητριακά (και όχι στα ψευδοδημητριακά όπως η κινόα, το φαγόπυρο ή η αμάρανθος) κρύβεται ένα πραγματικό «διαμάντι», συχνά ξεχασμένο στο ντουλάπι: η σπέλτα, που θα έχεις ακούσει αλλιώς ως ντίνκελ.

Όχι για πολύ ακόμη, όμως, αφού στην Κορέα έχει γίνει super-trend: ηθοποιοί, μοντέλα και K-stars τη δείχνουν παντού σε Instagram και YouTube. Η σπέλτα ζει τη δική της αναγέννηση, και όχι άδικα. Δεν είναι μόνο νόστιμη, αλλά γεμάτη αντιοξειδωτικά, βιταμίνες, μέταλλα και πρωτεΐνη, καταπολεμά τις φλεγμονές, θρέφει χωρίς να παχαίνει (είναι από τα πιο χαμηλοθερμιδικά δημητριακά, με ελάχιστα σάκχαρα). Τρώγεται ζεστή ή κρύα, σε σαλάτα, bowl ή αντί για το συνηθισμένο ριζότο.

Τι είναι η σπέλτα;

Γνωστή και ως όλυρα ή αγριοσίταρο ή ντίνκελ, η σπέλτα είναι ένα αρχαίο είδος σιταριού, που καλλιεργείται εδώ και 7 χιλιάδες χρόνια και δεν έχει αλλάξει καθόλου από τους αρχαίους χρόνους.

Κατάγεται από τη Μεσοποταμία, την εύφορη περιοχή ανάμεσα στον Τίγρη και τον Ευφράτη, και είναι από τα αρχαιότερα δημητριακά στην ιστορία του ανθρώπου. Οι ρίζες της φτάνουν μέχρι τη Νεολιθική εποχή. Δημοφιλής στην Αρχαία Ελλάδα και στη Ρώμη, καταναλωνόταν κυρίως σε ψωμί και πίτες. Οι λεγεωνάριοι, μάλιστα, έπαιρναν ενεργειακές πίτες σπέλτας μαζί τους πριν ξεκινήσουν για τις κατακτήσεις.

Με τα χρόνια, η σπέλτα παραμερίστηκε από το σιτάρι, που καλλιεργείται πιο εύκολα και οικονομικά. Σήμερα, όμως, ανακαλύπτεται ξανά, κυρίως από τους φίλους της υγιεινής διατροφής. Καλλιεργείται κυρίως σε βιολογικές φάρμες, αφού είναι ανθεκτική στις ασθένειες και δεν χρειάζεται φυτοφάρμακα.

Σήμερα παράγεται στη Μέση Ανατολή, σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες όπως Γερμανία, Ελβετία, Γαλλία και Ελλάδα, αλλά και στην Ιταλία, ιδιαίτερα στην Τοσκάνη (διάσημη η σπέλτα Γκαρφανιάνα), την Ούμπρια, τις Μάρκες, το Λάτσιο και την Αμπρούτσο.

Διατροφικές αξίες σπέλτας (50 γρ.)

• Θερμίδες: 170

• Υδατάνθρακες: 34 γρ.

• Λιπαρά: 1 γρ.

• Φυτικές ίνες: 5 γρ.

• Πρωτεΐνη: 6 γρ.

• Σάκχαρα: 1,35 γρ.

• Βιταμίνη B3 (νιασίνη): 20% της ΣΗΠ*

• Μαγνήσιο: 15% της ΣΗΠ

• Ψευδάργυρος: 15% της ΣΗΠ

• Σίδηρος: 4% της ΣΗΠ

*ΣΗΠ = Συνιστώμενη Ημερήσια Πρόσληψη

Τα οφέλη της σπέλτας

• Αντιφλεγμονώδης δράση: βοηθά στην αντιμετώπιση της χρόνιας φλεγμονής, που συνδέεται με ασθένειες όπως η αρθρίτιδα.

• Πλούσια σε πολυφαινόλες, καροτενοειδή και σελήνιο: συμβάλλει στην πρόληψη καρδιαγγειακών παθήσεων, οστεοπόρωσης και νευροεκφυλιστικών νόσων.

• Υψηλή σε φυτικές ίνες: ρυθμίζει το σάκχαρο και μειώνει την «κακή» χοληστερόλη, προλαμβάνοντας διαβήτη και καρδιοπάθειες.

• Υποστήριξη της πέψης: οι φυτικές ίνες της τρέφουν το μικροβίωμα του εντέρου και βοηθούν στη σωστή λειτουργία του.

• Μαγνήσιο & ψευδάργυρος: ενισχύουν το νευρικό σύστημα, τα οστά, τους μύες και το ανοσοποιητικό.

• Πρωτεΐνη: έχει περισσότερη από άλλα δημητριακά. Σε συνδυασμό με όσπρια, προσφέρει όλα τα απαραίτητα αμινοξέα.

• Κορεσμός: χάρη στην πρωτεΐνη και τις ίνες της, προσφέρει αίσθημα πληρότητας για ώρες, βοηθώντας στον έλεγχο του βάρους.

• Αντιοξειδωτικά: περιέχει βιταμίνη Β2, απαραίτητη για την παραγωγή γλουταθειόνης, ενός από τα πιο ισχυρά φυσικά αντιοξειδωτικά που καταπολεμούν τις ελεύθερες ρίζες.