Έχεις ποτέ αναρωτηθεί γιατί μια δίαιτα που “δουλεύει τέλεια” για κάποιον άλλο δεν έχει το ίδιο αποτέλεσμα σε εσένα; Ή γιατί ο οργανισμός σου αντιδρά διαφορετικά σε κάποιες τροφές;
Η απάντηση ίσως να βρίσκεται βαθύτερα, πολύ βαθύτερα για να είμαστε ακριβείς, μέσα στο DNA σου.

Η personalized nutrition, δηλαδή η εξατομικευμένη διατροφή, είναι μια νέα, επιστημονική προσέγγιση που στηρίζεται στο γενετικό μας προφίλ. Με απλά λόγια, δεν υπάρχει μία “σωστή” δίαιτα για όλους· υπάρχει η σωστή διατροφή για σένα.

Photo by Elena Leya on Unsplash

Τι είναι η διατροφή βασισμένη στο DNA

Η ιδέα είναι απλή: κάθε άνθρωπος έχει διαφορετικό μεταβολισμό, διαφορετικό τρόπο που απορροφά βιταμίνες, επεξεργάζεται λίπη ή αντιδρά στην καφεΐνη και τη ζάχαρη. Όλα αυτά επηρεάζονται από τα γονίδιά μας.

Μέσα από ένα απλό τεστ DNA (συνήθως με δείγμα σάλιου), μπορείς να μάθεις πώς λειτουργεί το σώμα σου σε επίπεδο μεταβολισμού. Οι επιστήμονες αναλύουν συγκεκριμένα γονίδια και σου δίνουν μια εικόνα για το πώς να τρως, πώς να ασκείσαι και πώς να υποστηρίζεις καλύτερα τον οργανισμό σου.

Photo by Google DeepMind on Unsplash

Τι μπορεί να αποκαλύψει το DNA σου για τη διατροφή σου

Η γενετική ανάλυση μπορεί να σου δείξει πολλά ενδιαφέροντα στοιχεία, όπως:

• Αν μεταβολίζεις γρήγορα ή αργά τους υδατάνθρακες και τα λιπαρά.
• Αν έχεις προδιάθεση για αύξηση βάρους όταν καταναλώνεις συγκεκριμένες τροφές.
• Πώς αντιδράς στην καφεΐνη,. Γιατί κάποιοι κοιμούνται κανονικά μετά από έναν καφέ, ενώ άλλοι “ξενυχτάνε”.
• Αν έχεις έλλειψη σε βιταμίνες ή ιχνοστοιχεία που δεν φαίνονται εύκολα σε κλασικές εξετάσεις.
• Αν έχεις ευαισθησία στη λακτόζη ή στη γλουτένη.
• Με βάση αυτές τις πληροφορίες, ένας διατροφολόγος μπορεί να φτιάξει ένα πρόγραμμα που είναι πραγματικά “κομμένο και ραμμένο” στο σώμα σου.

Γιατί έχει σημασία

Όλοι γνωρίζουμε τις βασικές αρχές της υγιεινής διατροφής. Λιγότερη ζάχαρη, περισσότερα φρούτα και λαχανικά, αρκετό νερό και ισορροπία. Αλλά η personalized nutrition πάει ένα βήμα παραπέρα: βοηθά να καταλάβεις τι λειτουργεί ειδικά για σένα.

Έτσι, αποφεύγεις άσκοπες δίαιτες, απογοητεύσεις και το γνωστό “yo-yo effect”. Αντί να προσπαθείς να “χωρέσεις” σε μια διατροφή, αφήνεις τη διατροφή να προσαρμοστεί πάνω σου.

Photo by National Cancer Institute on Unsplash

Η επιστήμη πίσω από τη μόδα

Αν και ακούγεται σαν κάτι “μελλοντικό”, η personalized nutrition βασίζεται σε σοβαρή επιστημονική έρευνα. Η nutrigenomics (διατροφογενωμική) είναι ο κλάδος που μελετά τη σχέση ανάμεσα στα γονίδια και στη διατροφή μας.

Οι επιστήμονες έχουν πλέον αρκετά δεδομένα που δείχνουν ότι το DNA επηρεάζει το πώς κάθε οργανισμός ανταποκρίνεται στα θρεπτικά συστατικά, στο στρες, στην άσκηση ή στις φλεγμονές. Με λίγα λόγια, τα γονίδιά μας “μιλούν” και αν μάθουμε να τα ακούμε, μπορούμε να ζήσουμε πιο υγιεινά, πιο ισορροπημένα και με περισσότερη ενέργεια.

Photo by Mufid Majnun on Unsplash

Πώς γίνεται στην πράξη

Η διαδικασία είναι πολύ πιο απλή απ’ όσο φαντάζεσαι. Παραγγέλνεις ή κάνεις ένα γενετικό τεστ (συνήθως μέσω ενός πιστοποιημένου κέντρου ή διατροφολόγου). Παίρνουν δείγμα σάλιου με ένα ειδικό βαμβακάκι και μέσα σε λίγες εβδομάδες έχεις τα αποτελέσματα.

Έπειτα, μαζί με έναν ειδικό, φτιάχνετε ένα πλάνο διατροφής που ταιριάζει στον δικό σου οργανισμό: ποια τρόφιμα σε ωφελούν, ποια καλό είναι να περιορίσεις, τι ώρα είναι καλύτερο να τρως και πώς να ενισχύσεις τον μεταβολισμό σου φυσικά.

Η personalized nutrition δεν είναι “μαγικό ραβδί”, αλλά είναι ένα πολύτιμο εργαλείο αυτογνωσίας. Σε βοηθά να καταλάβεις το σώμα σου καλύτερα, να σταματήσεις να το πιέζεις με αυστηρές δίαιτες και να του δίνεις ό,τι πραγματικά χρειάζεται. Αντί να ακολουθείς κανόνες που ταιριάζουν “σε όλους”, αρχίζεις να ακούς το πιο σημαντικό “σχέδιο”, το δικό σου DNA.

Η διατροφή δεν είναι μόνο θέμα εμφάνισης, είναι θέμα ευεξίας και αυτογνωσίας. Κάθε οργανισμός είναι μοναδικός, όπως και εσύ.

Η personalized nutrition δεν σου λέει απλώς τι να φας ή τι να μην φας, σου μαθαίνει να φροντίζεις τον εαυτό σου με τρόπο που ταιριάζει στο δικό σου σώμα, τη δική σου ενέργεια και τη δική σου ζωή. Και αυτό, τελικά, είναι το πιο υγιεινό δώρο που μπορείς να κάνεις στον εαυτό σου.