Το Cambridge Dictionary αποφάνθηκε: η λέξη της χρονιάς 2025 είναι parasocial (παρακοινωνικός/ή). Αυτό το επίθετο διαδέχεται τη λέξη manifesto, που είχε επιλεχθεί το 2024. Σύμφωνα με τον ορισμό του έγκριτου αγγλικού λεξικού, σημαίνει: «μια σύνδεση που αισθάνεται κάποιος με ένα διάσημο πρόσωπο που δεν γνωρίζει, έναν χαρακτήρα από βιβλίο, ταινία, τηλεοπτική σειρά κ.λπ., ή μια τεχνητή νοημοσύνη».
Αυτό το είδος μονόπλευρης σχέσης μελετάται ήδη από τη δεκαετία του 1950. Έρευνες των κοινωνιολόγων Donald Horton και Richard Wohl στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο οδήγησαν στη δημιουργία της λέξης το 1956.
Photo by Aerps.com on Unsplash
Η Taylor Swift βασίλισσα του κόσμου;
Η επιλογή αυτή μόνο τυχαία δεν είναι, αν αναλογιστούμε τα γεγονότα που σημάδεψαν το 2025. Τον Ιούνιο, ο streamer iShowSpeed μπλόκαρε έναν λογαριασμό στην πλατφόρμα X που αυτοαποκαλούταν «ο νούμερο 1 parasocial του». Αυτό αναζωπύρωσε το δημόσιο ενδιαφέρον για τον όρο.
Η άνοδος της τεχνητής νοημοσύνης και των χώρων αλληλεπίδρασης ανθρώπου–μηχανής συνέβαλαν επίσης στη διάδοση του φαινομένου. Κάποια συστήματα έχουν γίνει πραγματικοί ψηφιακοί «εκμυστηρευτές» για πολλούς ανθρώπους.
Τον Ιούλιο, η κυκλοφορία των chatbots της xAI άναψε τη συζήτηση: τα προγράμματα αυτά, τα οποία παρουσιάζονται ως συνομιλιακοί «σύντροφοι», προκάλεσαν έντονες αντιδράσεις επειδή ενθαρρύνουν parasocial σχέσεις, ιδιαίτερα σε νεαρά άτομα. Στη συνέχεια, σαράντα τέσσερις γενικοί εισαγγελείς των ΗΠΑ έστειλαν ανοιχτή επιστολή σε εταιρείες που χρησιμοποιούν chatbots, ζητώντας μέτρα προστασίας για τους ανηλίκους ώστε να προληφθούν «επιβλαβείς παρακοινωνικές αλληλεπιδράσεις».
Μια έντονη δέσμευση
Τον περασμένο Αύγουστο, οι αρραβώνες της Taylor Swift με τον Travis Kelce προκάλεσαν ηλεκτρισμό στο διαδίκτυο. Η ανακοίνωση πυροδότησε καταιγισμό αντιδράσεων από τους Swifties, την αφοσιωμένη fan κοινότητα της τραγουδίστριας. Η έντονη αυτή σύνδεση εξηγείται επίσης από τα social media, τα οποία ενισχύουν το αίσθημα οικειότητας και εγγύτητας ανάμεσα στους θαυμαστές και σε διασημότητες που δεν έχουν ποτέ γνωρίσει.
Αυτές οι parasocial συμπεριφορές απέναντι σε διάσημους είναι ωστόσο πολύ παλαιότερες απ’ όσο πιστεύουμε. Πιστεύεται ότι εμφανίστηκαν ήδη στις αρχές του 19ου αιώνα… με συγγραφείς όπως ο Lord Byron.
Διαβάστε ακόμα
Mission (im)possible: Το κινεζικό SUV που δεν τα κατάφερε στα 999 σκαλοπάτια του Heaven's Gate
Μαϊμούδες κλέβουν ομπρέλες από τουρίστες και το instant κάρμα χτυπά
Βλέπεις ασπρόμαυρα όνειρα; Αν ναι, υπάρχει επιστημονική εξήγηση
