Το gaslighting δεν συμβαίνει μόνο σε προσωπικές σχέσεις. Μπορεί να συμβεί και στο γραφείο και πολλές φορές, μάλιστα, είναι πιο ύπουλο. Μιλάμε για εκείνες τις στιγμές που νιώθεις ότι ίσως εσύ φταις, ότι ίσως υπεραντιδράς, ή ότι δεν θυμάσαι καλά. Μπορεί να είναι απλώς μια δύσκολη μέρα… ή μπορεί να είναι σημάδι ότι κάποιος, συνειδητά ή ασυνείδητα, προσπαθεί να σε κάνει να αμφισβητήσεις την ίδια σου την κρίση.
Αυτό είναι το gaslighting μια μορφή ψυχολογικού χειρισμού όπου ο άλλος “παίζει” με την αντίληψή σου για την πραγματικότητα. Και όταν προέρχεται από ένα αφεντικό, τα πράγματα γίνονται περίπλοκα, γιατί υπάρχει και η δύναμη της θέσης στη μέση.
Αν λοιπόν έχεις αρχίσει να νιώθεις ότι “κάτι δεν πάει καλά”, δες παρακάτω πέντε σημάδια που μπορεί να δείχνουν ότι το αφεντικό σου κάνει gaslighting.
Photo by Lynn Van den Broeck on Unsplash
1. Σου λέει ότι “παρεξήγησες” πράγματα που ειπώθηκαν ξεκάθαρα
Έχεις ακούσει μια οδηγία, ένα σχόλιο ή μια κριτική, αλλά όταν το αναφέρεις αργότερα, το αφεντικό σου λέει ότι “δεν το εννοούσε έτσι” ή “δεν το είπε ποτέ”.
Αν αυτό συμβαίνει συχνά, δεν είναι ότι “έχεις κακή μνήμη” — είναι ότι κάποιος προσπαθεί να ξαναγράψει τα γεγονότα.
Αυτού του είδους η συμπεριφορά σε κάνει να αμφιβάλλεις για το αν έχεις καταλάβει σωστά, ενώ στην πραγματικότητα, προσπαθούν να σε κάνουν να χάσεις την εμπιστοσύνη σου στον εαυτό σου.
2. Υποτιμά ή ακυρώνει τα συναισθήματά σου
Αν κάθε φορά που εκφράζεις ότι νιώθεις πίεση, απογοήτευση ή άγχος, η απάντηση είναι “είσαι υπερβολική”, “μην το παίρνεις τόσο προσωπικά” ή “όλοι είμαστε κουρασμένοι”, τότε αυτό δεν είναι απλώς έλλειψη ενσυναίσθησης.
Είναι μια μορφή ακύρωσης των συναισθημάτων σου, που σε κάνει να αμφιβάλλεις αν έχεις δικαίωμα να νιώθεις όπως νιώθεις. Με τον καιρό, αυτό οδηγεί στο να “μαζεύεσαι”, να μην εκφράζεσαι και να νομίζεις ότι φταις που νιώθεις άβολα.
Photo by Samantha Eaton on Unsplash
3. Αλλάζει συνεχώς τα “κριτήρια επιτυχίας”
Ένα από τα πιο ύπουλα σημάδια gaslighting στη δουλειά είναι όταν τα όρια και οι απαιτήσεις συνεχώς μετακινούνται. Μπορεί να σου πουν ότι κάνεις εξαιρετική δουλειά τη μία εβδομάδα και την επόμενη να σου πουν ότι δεν ανταποκρίνεσαι στις προσδοκίες. Ή να σου ζητούν κάτι, να το κάνεις, και μετά να λένε ότι “δεν ήταν αυτό που ήθελαν”.
Αυτό δημιουργεί σύγχυση και ανασφάλεια γιατί όσο κι αν προσπαθείς, δεν ξέρεις ποτέ τι είναι “αρκετό”. Και τελικά, αρχίζεις να πιστεύεις ότι το πρόβλημα είσαι εσύ.
4. Σε απομονώνει ή σε κάνει να αμφιβάλλεις για τους συναδέλφους σου
Ένα αφεντικό που κάνει gaslighting μπορεί να προσπαθήσει να σε απομονώσει, λέγοντάς σου ότι “οι άλλοι δεν σε συμπαθούν” ή ότι “δεν εμπιστεύονται τη δουλειά σου”. Μπορεί ακόμη να παραποιήσει σχόλια ή να μεταφέρει κουτσομπολιά, δημιουργώντας σου την εντύπωση ότι είσαι μόνη.
Αυτός ο χειρισμός έχει στόχο να σε αποδυναμώσει γιατί όταν νιώθεις ότι δεν έχεις συμμάχους, είναι πιο εύκολο να σε ελέγξουν.
Photo by The Jopwell Collection on Unsplash
5. Σε κάνει να ζητάς συνεχώς συγγνώμη
Αν πιάνεις τον εαυτό σου να ζητά “συγγνώμη” ακόμα και όταν δεν έχεις κάνει τίποτα λάθος, σταμάτα και σκέψου γιατί. Το συνεχές gaslighting μπορεί να σε κάνει να πιστεύεις ότι κάθε πρόβλημα στη δουλειά είναι δικό σου λάθος.
Αυτό όμως δεν είναι αυτογνωσία είναι εσωτερικευμένος φόβος που γεννιέται από τη συνεχή αμφισβήτηση και την ψυχολογική πίεση.
Αν αναγνωρίζεις κάποια από αυτά τα σημάδια, θυμήσου: δεν είσαι “ευαίσθητη” και δεν φταις εσύ. Μπορείς να αρχίσεις να κρατάς σημειώσεις με ημερομηνίες, συζητήσεις και γεγονότα όχι για να “εκδικηθείς”, αλλά για να ξέρεις την αλήθεια σου όταν αρχίσεις να την αμφιβάλλεις.
Αν υπάρχει HR τμήμα ή κάποιος ανώτερος που εμπιστεύεσαι, μίλησε. Και πάνω απ’ όλα, προστάτεψε την ψυχική σου υγεία καμία δουλειά δεν αξίζει να χάσεις την αυτοπεποίθησή σου.
Το gaslighting στη δουλειά είναι υπαρκτό, και δεν έχει πάντα φωνές ή φανερές συγκρούσεις. Συχνά συμβαίνει με ήσυχο, αόρατο τρόπο μέσα από σχόλια, “αστεία” και μισόλογα που σε κάνουν να νιώθεις μικρότερη απ’ ό,τι είσαι.
Αν κάτι μέσα σου λέει ότι “δεν τρελαίνεσαι”, άκουσέ το. Η δική σου πραγματικότητα είναι αληθινή και κανείς δεν έχει το δικαίωμα να στην κάνει να τη φοβάσαι.
