Έχεις νιώσει ποτέ ότι μια μέρα πέρασε αστραπιαία χωρίς να προλάβεις να κάνεις τίποτα; Ή το αντίθετο, ότι μια άλλη δεν έλεγε να τελειώσει με τίποτα; Κι όμως, δεν είναι στην φαντασία σου. Ο τρόπος που αντιλαμβανόμαστε το πέρασμα του χρόνου αλλάζει συνεχώς και η επιστήμη έχει πολλές εξηγήσεις για αυτό.
Η αίσθηση του χρόνου είναι μια εσωτερική διεργασία του εγκεφάλου, που δεν λειτουργεί σαν ρολόι. Επηρεάζεται από τα συναισθήματα, τη συγκέντρωση, τη ρουτίνα, ακόμα και από το πόσο νέα ή οικεία είναι τα γεγονότα της ημέρας.
Ο ρόλος της προσοχής και της συγκέντρωσης
Όταν είμαστε απορροφημένοι σε κάτι που μας αρέσει ή που απαιτεί έντονη προσοχή, ο εγκέφαλος επικεντρώνεται στη δραστηριότητα και σταματά να «μετρά» τον χρόνο. Έτσι, έχουμε την αίσθηση πως οι ώρες περνούν πολύ γρήγορα.
Αντίθετα, όταν βαριόμαστε ή δεν υπάρχει κάποιο ερέθισμα να κρατήσει το ενδιαφέρον μας, αρχίζουμε να συνειδητοποιούμε την πάροδο του χρόνου. Και τότε κάθε λεπτό μοιάζει με αιώνα.
Ο παράγοντας της καινοτομίας
Έρευνες δείχνουν πως ο εγκέφαλος «τεντώνει» τον χρόνο όταν βιώνει κάτι καινούργιο. Οι νέες εμπειρίες απαιτούν περισσότερη επεξεργασία πληροφοριών, οπότε ο εγκέφαλος δημιουργεί περισσότερες αναμνήσεις και όταν τις θυμόμαστε, νομίζουμε πως η περίοδος κράτησε περισσότερο.
Αυτός είναι και ο λόγος που τα παιδικά μας χρόνια φαίνονται ατελείωτα, ενώ η ενήλικη ζωή μοιάζει να περνά πιο γρήγορα: μεγαλώνοντας, ζούμε λιγότερα νέα πράγματα και ο εγκέφαλος «συμπιέζει» τον χρόνο.
Unsplash
Η διάθεση αλλάζει τον ρυθμό
Η ψυχολογία παίζει επίσης μεγάλο ρόλο. Όταν είμαστε χαρούμενοι ή ενθουσιασμένοι, ο χρόνος φαίνεται να πετάει. Όταν όμως βιώνουμε άγχος, λύπη ή πίεση, ο χρόνος φαίνεται να επιβραδύνεται.
Η ορμόνη κορτιζόλη, που αυξάνεται όταν στρεσαριζόμαστε, επιδρά στην αίσθηση του χρόνου, κάνοντάς μας να πιστεύουμε πως οι στιγμές διαρκούν περισσότερο. Έτσι εξηγείται γιατί ένα αγχωτικό απόγευμα στη δουλειά μοιάζει ατελείωτο, ενώ ένα ευχάριστο δείπνο με φίλους τελειώνει πριν το καταλάβεις.
Το σώμα «κρατά» τον ρυθμό
Ακόμη και οι φυσιολογικοί μας ρυθμοί -ύπνος, διατροφή, ενυδάτωση, άσκηση- επηρεάζουν την αίσθηση του χρόνου. Όταν είμαστε ξεκούραστοι, ο εγκέφαλος λειτουργεί πιο γρήγορα, επεξεργάζεται περισσότερες πληροφορίες και «μετρά» πιο αργά. Όταν είμαστε κουρασμένοι, όλα μοιάζουν πιο σύντομα γιατί ο εγκέφαλος δουλεύει πιο αργά.
Ο χρόνος ως εμπειρία, όχι ως νούμερο
Η αλήθεια είναι πως ο χρόνος δεν αλλάζει ποτέ ρυθμό, εμείς αλλάζουμε. Το μυαλό, τα συναισθήματα, οι εμπειρίες και οι συνήθειες καθορίζουν πώς τον αντιλαμβανόμαστε. Κάθε μέρα, λοιπόν, είναι μια διαφορετική εσωτερική ροή.
Ίσως η λύση να μην είναι να μετράμε τον χρόνο, αλλά να τον ζούμε πιο συνειδητά. Γιατί οι μέρες που περνούν γρήγορα συνήθως είναι αυτές που γεμίζουν την ψυχή μας.
