Για την πλειονότητα ίσως των ανθρώπων οι γιορτές φέρνουν στο μυαλό εικόνες χριστουγεννιάτικων τραπεζιών, χαλάρωση από τη δουλειά και χρόνο με αγαπημένα πρόσωπα. Η πραγματικότητα, όμως, τα τελευταία χρόνια για εξίσου πολλούς ανθρώπους είναι άλλη. Οι γιορτές των Χριστουγέννωνκαι της Πρωτοχρονιάς προκαλούν στρες, ένταση και χάος.

Ανάμεσα σε αυτούς συγκαταλέγονται και πολλοί γονείς που έχουν παιδιά με ιδιαιτερότητες, όπως για παράδειγμα η ΔΕΠ-Υ, κάποια ιδιοσυγκρασιακή ευαισθησία ή συναισθηματική αντιδραστικότητα ή άλλες νευροβιολογικές διαφορές, όπως ο αυτισμός.

Για αυτούς τα Χριστούγεννα μπορεί να αποτελέσουν συνταγή για υπερδιέγερση, υπερφόρτωση και ξεσπάσματα για τα παιδιά.

Όπως και οι ενήλικες, έτσι και τα παιδιά διαφέρουν στον τρόπο με τον οποίο το σώμα τους καταγράφει, επεξεργάζεται και ανταποκρίνεται στις πληροφορίες που λαμβάνει από το περιβάλλον. Κάποια παιδιά είναι πιο επιρρεπή στο να υπερδιεγείρονται εύκολα και με λιγότερα ερεθίσματα. Για παράδειγμα, ένα παιδί μπορεί να λειτουργεί καλά σε πολυσύχναστα, θορυβώδη και χαοτικά περιβάλλοντα, ενώ ένα άλλο μπορεί να υπερδιεγείρεται και να δυσκολεύεται να αντεπεξέλθει.

Αυτό δεν σημαίνει βέβαια κοινωνικό αποκλεισμό για γονείς και παιδιά στις γιορτινές μέρες. Είτε θα έρθει κόσμος στο σπίτι είτε θα βρεθείτε σε σπίτια άλλων αν έχετε ένα ευαίσθητο και ιδιαίτερο παιδί υπάρχουν πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να το στηρίξετε.

Δημιουργήστε έναν χώρο όπου τα παιδιά μπορούν να αποσυρθούν και να ηρεμήσουν

Όταν τα παιδιά υπερδιεγείρονται ή είναι υπερβολικά κουρασμένα, ένας ήσυχος και καταπραϋντικός χώρος είναι συχνά ακριβώς αυτό που χρειάζεται το ευαίσθητο νευρικό τους σύστημα για να επανέλθει. Αν το παιδί σας ακόμα κοιμάται τα μεσημέρια ή αν σκοπεύετε να μείνετε έξω μέχρι αργά σε κάποια εκδήλωση, τότε ένας χώρος μακριά από τον θόρυβο και την αναστάτωση, κατάλληλος για ύπνο, μπορεί να σας βοηθήσει να διατηρήσετε τη ρουτίνα ύπνου του παιδιού σας και να εξασφαλίσετε ότι θα ξεκουραστεί επαρκώς και δεν θα ξεσπάσει.

Για τα μεγαλύτερα παιδιά, ένας ήσυχος χώρος όπου μπορούν να «αποσυνδεθούν» μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της υπερδιέγερσης και να τους επιτρέψει να ηρεμήσουν. Διαλέξτε τις μάχες σας. Για παράδειγμα ένας ειδικος μπορεί να σας πει ότι τα Χριστούγεννα ίσως δεν είναι η καλύτερη στιγμή για την αυστηρή επιβολή κανόνων σχετικά με τον χρόνο μπροστά σε οθόνες. Αν ο χρόνος οθόνης βοηθά το παιδί σας να αυτορρυθμίζεται και να «αποσυνδέεται», τότε σκεφτείτε να είστε πιο ευέλικτοι και να επιτρέψετε επιπλέον χρόνο οθόνης όταν αυτό είναι βοηθητικό.

Αν έχετε να παρευρεθείτε σε πολλά κοινωνικά γεγονότα μέσα στην ίδια ημέρα και το παιδί σας είναι επιρρεπές στην υπερδιέγερση και την κόπωση, σκεφτείτε να επιστρέψετε στο σπίτι για ξεκούραση ανάμεσα στις εκδηλώσεις.

Επιτρέψτε στα παιδιά να κοινωνικοποιούνται με τους ενήλικες με τους δικούς τους όρους

Μπορεί να αισθάνεστε ότι είναι σημαντικό το παιδί σας να μιλήσει στη θεία Γιάννα που ήρθε από το χωριό μετά από χρόνια ή να καθίσει στην αγκαλιά της προγιαγιάς του, όμως αν το παιδί σας δεν βλέπει συχνά αυτά τα άτομα, η αλληλεπίδραση μαζί τους μπορεί να του προκαλεί στρες. Μπείτε στη μέση. Μην αναγκάζετε τα παιδιά να αγκαλιάζουν και να φιλούν συγγενείς που εσείς νιώθετε κοντά, αλλά εκείνα σχεδόν δεν γνωρίζουν. Στην πραγματικότητα, μην αναγκάζετε τα παιδιά να αγκαλιάζουν ή να φιλούν κανέναν. Τελεία. Μπορείτε να κάνετε τις συστάσεις από μία απόσταση και επιτρέψτε στο παιδί σας να ξεκινήσει τις αλληλεπιδράσεις όταν νιώθει έτοιμο.

Photo by Mike Arney on Unsplash

Ενημερώστε από πριν την ευρύτερη οικογένεια για τις ιδιαίτερες ανάγκες του παιδιού σας

Πολλές από τις νευροδιαφορετικές οικογένειες παρέχουν πληροφορίες στους συγγενείς σχετικά με τις συγκεκριμένες ανάγκες, προτιμήσεις και συμπεριφορές των παιδιών τους πριν από κοινωνικές εκδηλώσεις, και προτείνουν τρόπους με τους οποίους τα μέλη της οικογένειας μπορούν να στηρίξουν το παιδί και την οικογένεια. Για παράδειγμα, οι γονείς μπορεί να στείλουν μήνυμα: «Γεια σε όλους, η Μαρία τείνει να υπερφορτώνεται και να έχει ξεσπάσματα όταν υπάρχει πολύς θόρυβος ταυτόχρονα. Θα φέρουμε ακουστικά μείωσης θορύβου για να τα φοράει όποτε τα χρειάζεται. Θα το εκτιμούσαμε αν δεν δίνατε μεγάλη σημασία σε αυτό».

Επιτρέψτε στα παιδιά πρόσβαση σε τροφές που τους είναι οικείες

Πολλά από τα αγαπημένα χριστουγεννιάτικα φαγητά των ενηλίκων δεν είναι ελκυστικά για τα παιδιά. Τα παιδιά θα πρέπει να έχουν αυτονομία σχετικά με το ποια νέα τρόφιμα θα δοκιμάσουν ή όχι. Βεβαιωθείτε ότι το παιδί σας έχει πρόσβαση σε κάποια από τα αγαπημένα του υγιεινά ή οικεία τρόφιμα την ημέρα των Χριστουγέννων, σε περίπτωση που δεν του αρέσουν τα παραδοσιακά φαγητά που προσφέρονται. Όπως δεν θα μας άρεσε να μας αναγκάζει ένας άλλος ενήλικας να φάμε τρόφιμα που δεν μας αρέσουν, έτσι και τα παιδιά συνήθως δεν αντιδρούν καλά όταν τα πιέζουν να φάνε κάτι συγκεκριμένο.

Αν το παιδί σας είναι «ιδιότροπος φαγάς», μην περιμένετε αυτό να αλλάξει ξαφνικά τα Χριστούγεννα. Γλιτώστε εσάς και εκείνο από το άγχος και τη φασαρία μπροστά στην ευρύτερη οικογένεια, φέρνοντας τα αγαπημένα του φαγητά από το σπίτι αν τρώτε αλλού ή σε δημόσιο χώρο.

Μπορεί να μην είναι ρεαλιστικό να περιμένετε από ένα μικρό παιδί να κάθεται στο τραπέζι για ένα πλήρες γεύμα. Όπου είναι δυνατόν, δώστε στα παιδιά την ελευθερία να τσιμπολογούν μέσα στην ημέρα και να έρχονται και να φεύγουν από το τραπέζι όπως επιθυμούν. Εσείς είστε ο ειδικός στις διατροφικές προτιμήσεις του παιδιού σας. Προσπαθήστε, όσο γίνεται, να τις προσαρμόζετε κατά τη διάρκεια των γιορτινών εκδηλώσεων. Μια μάχη γύρω από το φαγητό τα Χριστούγεννα δεν είναι διασκεδαστική για κανέναν!

Επιτρέψτε στο παιδί σας να σας χρησιμοποιεί ως «ασφαλή βάση» σε κοινωνικές εκδηλώσεις και αγχωτικές καταστάσεις

Τα παιδιά ρυθμίζουν το στρες και το άγχος τους μέσω της εγγύτητας και της κοντινής επαφής με τους φροντιστές τους που τα κάνουν να νιώθουν ασφαλή. Όταν τα παιδιά βιώνουν στρες στο περιβάλλον τους, αυτό μπορεί να ενεργοποιήσει το «σύστημα προσκόλλησης» και να τα οδηγήσει προς τα πρόσωπα προσκόλλησής τους, αναζητώντας βοήθεια, προστασία ή στήριξη για να διαχειριστούν τα έντονα συναισθήματά τους. Μόλις νιώσουν ασφαλή και ήρεμα, θα είναι έτοιμα να εξερευνήσουν ξανά το περιβάλλον τους, γνωρίζοντας ότι μπορούν να επιστρέψουν σε εσάς ως ασφαλή βάση αν συναντήσουν κάτι τρομακτικό ή αγχωτικό. Επιτρέποντας στο παιδί σας να σας χρησιμοποιεί ως ασφαλή βάση, θα νιώθει μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση να εξερευνά με τους δικούς του όρους.

Να περιμένετε και να αποδέχεστε ότι τα παιδιά θα είναι πιο κολλημένα πάνω σας σε άγνωστες καταστάσεις, νέα περιβάλλοντα και με ανθρώπους που δεν γνωρίζουν καλά.

Photo by The Now Time on Unsplash

Μάθετε να αναγνωρίζετε τα σημάδια ότι το παιδί σας είναι κουρασμένο ή υπερδιεγερμένο και να είστε παρατηρητικοί

Τα περισσότερα παιδιά δείχνουν συγκεκριμένες συμπεριφορές και ενδείξεις όταν είναι κουρασμένα, αγχωμένα ή υπερδιεγερμένα. Μάθετε τα σημάδια που δείχνουν ότι το παιδί σας αρχίζει να υπερδιεγείρεται και παρέμβετε έγκαιρα για να προσφέρετε στήριξη, να προλάβετε ένα ξέσπασμα και να το βοηθήσετε να ρυθμίσει τα επίπεδα διέγερσής του.

Επιτρέψτε αισθητηριακές προσαρμογές, όπως ακουστικά και αντικείμενα απασχόλησης και βεβαιωθείτε ότι το παιδί σας έχει πρόσβαση στα αγαπημένα του αντικείμενα άνεσης, όπως πιπίλες, κουβέρτες ή το αγαπημένο του λούτρινο.

Προσπαθήστε να διατηρήσετε κάποια ρουτίνα την ημέρα των Χριστουγέννων

Τα Χριστούγεννα αποτελούν μια μεγάλη διατάραξη της καθημερινής και εβδομαδιαίας ρουτίνας των παιδιών. Σχεδόν τα πάντα είναι διαφορετικά την ημέρα των Χριστουγέννων ή κάθε γιορτινή μέρα, και αυτό μπορεί να είναι ιδιαίτερα δύσκολο για πολλά ευαίσθητα παιδιά. Προσπαθήστε να διατηρήσετε ορισμένες από τις συνήθεις ρουτίνες και προετοιμάστε το παιδί σας εκ των προτέρων για κάποιες από τις αλλαγές που θα υπάρξουν.

Διαβάστε ακόμα:

Τα Χριστούγεννα μέσα από τα μάτια ενός παιδιού και γιατί όλοι τα νοσταλγούμε

Πότε τα παιδιά είναι έτοιμα να μάθουν την αλήθεια για τον Άγιο Βασίλη και πώς να τους μιλήσεις